Tạ Tỵ - Họa sĩ, Nhà thơ, Nhà văn Việt Nam

Tạ Tỵ - Họa sĩ, Nhà thơ, Nhà văn Việt Nam

Tạ Tỵ (1921 – 2004), tên thật là Tạ Văn Tỵ, là một họa sĩ và còn là một nhà thơ, nhà văn Việt Nam.

Tiểu sử

Ông sinh ngày 3 tháng 5 năm 1921 (tức ngày 26 tháng 3 năm Tân Dậu) tại Hà Nội. Nhưng trong giấy khai sinh của ông lại ghi là ngày 24 tháng 9 năm 1922, vì khai muộn mất một năm.

Từ khi còn là một sinh viên, Tạ Tỵ đã thành danh khá sớm. Năm 1941, nhờ nhận một giải thưởng tranh, ông được đến thăm kinh đô Huế.

Năm 1943, ông tốt nghiệp tại trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Và cũng năm này, bức tranh "Mùa Hè" của Tạ Tỵ đoạt một giải thưởng của Salon Unique.

Năm 1946, chiến tranh nổ ra giữa Việt Nam và Pháp, Tạ Tỵ cùng với nhiều họa sĩ Việt Nam khác, đã tham gia mặt trận Việt Minh chống Pháp và ông là người thầy dạy mỹ thuật đầu tiên trong Liên khu 3. Tác phẩm "Nhớ Hà Nội" năm 1947 (20 × 25 cm) được Tạ Tỵ vẽ trong giai đoạn này.

Tháng 5 năm 1950, Tạ Tỵ rời khỏi vùng kháng chiến để trở về Hà Nội. Ông viết cho một người bạn rằng "Cách suy nghĩ của tôi không hợp với kháng chiến sau mấy năm chung sống với họ".

Bắt đầu từ đầu thập niên 1950, ngoài tài vẽ chân dung hí họa, ông còn sáng tác trên nhiều lĩnh vực khác, như: truyện, thơ, kịch bản, bút ký...

Năm 1951, ông triển lãm 60 bức tranh tại Hà Nội.

Sau 1954, ông vào Nam và sống ở Sài Gòn. Ở đây ông đã phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng Hòa với cấp bậc sau cùng là trung tá trong Tổng cục Chiến tranh Chính trị.

Năm 1956, ông triển lãm hơn 60 bức tranh đầu tiên tại Sài Gòn. Năm 1961, ông triển lãm lần thứ hai 60 bức tranh lập thể và trừu tượng cũng ở nơi đó.

Năm 1975, sau thời gian học tập cải tạo, ông cùng vợ con vượt biển đến Malaysia và đến định cư tại Hoa Kỳ.

Trong thời gian sống tại nước ngoài, Tạ Tỵ lại tiếp tục sáng tác. Năm 2003 sau khi vợ ông qua đời tại Hoa Kỳ, ông quyết định trở về Việt Nam với ước vọng sống những ngày cuối cùng ở quê hương mình.

Vào 10 giờ sáng 24 tháng 8 năm 2004 (mùng 9 tháng 7 năm Giáp Thân), Tạ Tỵ đã từ trần tại nhà riêng số 18/8 đường Phan Văn Trị, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh, sau một cơn bệnh kéo dài do tuổi già, hưởng thọ 83 tuổi.

Tác phẩm

Hội họa

·         Năm 1951: triển lãm 60 bức tranh tại Hà Nội.

·         Năm 1956: cuộc triển lãm hơn 60 bức tranh đầu tiên tại Sài Gòn.

·         Năm 1961: Cuộc triển lãm lần thứ hai 60 bức tranh lập thể và trừu tượng ở Sài Gòn.

Tác phẩm của ông được trưng bày tại nhiều bảo tàng viện nghệ thuật quốc tế ở Tokyo, San Francisco, New York và Paris

Văn chương

·         Những Viên Sỏi (tập truyện), Nhà xuất bản Nam Chi Tùng Thư 1962

·         Yêu Và Thù (tập truyện), Nhà xuất bản Phạm Quang Khai 1970

·         Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ (nhận định văn học), Nhà xuất bản Nam Chi Tùng Thư 1970

·         Phạm Duy Còn Đó Nỗi Buồn, Nhà xuất bản Văn Sử Học 1971

·         Cho Cuộc Đời (thơ), Nhà xuất bản Khai Phóng 1971

·         Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ Hôm Nay (Nhận định văn học), Nhà xuất bản Lá Bối 1972

·         Bao Giờ (tập truyện), Nhà xuất bản Gìn Vàng Gởi Ngọc 1972

·         Ý Nghĩ (tạp văn), Nhà xuất bản Khai Phóng 1974

·         Đáy Địa Ngục (hồi ký), Nhà xuất bản Thằng Mõ 1985

·         Những Khuôn Mặt Văn Nghệ - Đã Đi Qua Đời Tôi (hồi ký), Nhà xuất bản Thằng Mõ 1990

·         Xóm Nhà Tôi (tập truyện), Nhà xuất bản Xuân Thu 1992

·         ...

Nhận xét

Tạ Tỵ là một nghệ sĩ đa tài. Ban đầu ông có vẽ sơn mài, cùng thời kỳ với những họa sĩ như Nguyễn Gia Trí, Lê Phổ, Nguyễn Tư Nghiêm... Nhưng ông được biết đến nhiều hơn cả khi đi theo trường phái tranh lập thể. Theo họa sĩ Trịnh Cung, Tạ Tỵ là người gắn bó và đi đầu trong phong cách hội họa lập thể ở Việt Nam từ thập niên 1940 đến 1960. Sang thập niên 1970, ông chuyển sang phong cách trừu tượng.

Tuy sống trong thời kì hai miền Việt Nam chia cắt, nhưng người ta không tìm thấy bóng dáng chiến tranh trong hội họa Tạ Tỵ. Một mảng tranh được công chúng biết đến nhiều là những bức ký họa do Tạ Tỵ vẽ về những nghệ sĩ mà ông quen biết. Những bức chân dung các nghệ sĩ như Phạm Duy, Phạm Đình Chương, Đái Đức Tuấn, Vũ Hoàng Chương, Trịnh Công Sơn... có thể tìm thấy nhiều trên sách báo miền Nam Việt Nam trước 1975 và được giới nghệ sĩ đánh giá cao.

Ngoài hội họa, ông còn nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực sáng tác: truyện, thơ, kịch bản, bút ký... Trong hơn nửa thế kỷ sáng tác, Tạ Tỵ đã để lại nhiều tác phẩm với các thể loại khác nhau.

Đề tựa cho tuyển tập truyện ngắn Những Viên Sỏi của Tạ Tỵ xuất bản lần đầu tiên, Nhà văn Nguyễn Hoạt viết: "Tôi nhận thấy trong con người Tạ Tỵ cũng như trong tác phẩm văn chương của anh, cái đáng yêu nhất, đáng quý nhất vẫn là 'Tình Thương' chân thành, một 'Tình Thương' do sự khích động qua xúc cảm mà bật ra, chứ không phải là một thứ văn chương hời hợt, giả tạo."

Tranh Tạ Tỵ

Năm 1951, Tạ Tỵ triển lãm tranh tại Hà Nội, có lẽ bức tranh sơn dầu mang tên Cô Đơn (67 x 54.5 cm) đã có mặt.(xem ảnh) Bức tranh Cô Đơn được nhà Sotheby đấu giá hồi tháng 4 năm 2000, và bán được với giá khá cao: 19.550 Singapore dollars.

Trong catalogue của Sotheby đã nhận xét bức tranh:

"Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thời kỳ Lập Thể của Tạ Tỵ. Tác giả sử dụng tài tình những màu sắc mạnh mẽ, đặt nhân vật ngay vào ngay trung tâm bức tranh, những hình thể kỹ hà, chẳng hạn như việc xử lý mái tóc không tuân theo luật đăng đối, đường nét mạnh bạo của chiếc cổ và sự sắp xếp của khăn quàng thành những mặt cắt của một hình kim cương… tất cả bố cục này tạo thành một bức tranh Lập Thể độc đáo."

Vào đầu thập niên 1960, Tạ Tỵ vẽ một loạt 50 chân dung của các nhân vật văn nghệ miền Nam Việt Nam. Đây là loạt tranh chân dung đầu tiên thể hiện những cá nhân độc đáo, trong một phong cách đặc biệt. Sự phối hợp truyền thần và phong cách Lập thể, những mảng màu tương phản gắt gao cắt nhau, nhằm bộc lộ cá tính và nghề nghiệp của nhân vật.

Như bức tranh Chân dung Vi Huyền Đắc là một ví dụ. Vi Huyền Đắc vừa là nhà ngôn ngữ học, tự vị học và nhà viết kịch. Nhưng nơi con người có nhiều khả năng này, Tạ Tỵ đã chọn "nhà viết kịch" để thể hiện Vi Huyền Đắc: chân dung được trình bày bên cạnh bức màn sân khấu đỏ rực, cứ như Vi Huyền Đắc đang ở bên cánh gà.

Bức Mùa hè đỏ lửa (1972, 350 x 170 cm), khi Tạ Tỵ trở về Việt Nam, bức tranh được đổi tên Cất Cánh, vẽ theo phong cách trừu tượng, được treo ở Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 1998. Đây là bức tranh sơn dầu lớn nhất trong bộ sưu tập của nhà bảo tàng này.

Thơ Tạ Tỵ

Thương về năm cửa Ô xưa

Tôi đứng bên này vỹ tuyến

Thương về năm cửa Ô xưa

Quan Chưởng đêm tàn dẫn lối

Đê cao hun hút chợ Dừa

Cầu Rền mưa dầm lầy lội

Gió về đã buốt lòng chưa?

Yên Phụ đôi bờ sóng vỗ

Nhị Hà lấp lánh sao thưa

Cầu Giấy đường hoa phượng vĩ

Nhớ nhung biết mấy cho vừa...

Cửa Ô ơi, cửa Ô

Năm ngả đường đất nước

Trôi từ vạn nẻo sông hồ

Nắng mưa bốn hướng đổ vào lòng Hà Nội

Gục đầu nhớ tiếng võng đưa!...

Có biết chăng ai, mái tóc bồng bềnh chảy xuôi ý đẹp

Có nhớ chăng ai, lệ nào ướt đẫm tình người

Tê tái tiếng cười

Từng cánh hoa đời khép lại

Thương về năm cửa Ô xưa!...

 

Câu chuyện ngày xưa

(Trích)

...Một buổi em đi mười chín

Lấy chồng Kinh Bắc xa xôi.

Đồi núi chập chùng mở hội,

Gió về se lạnh lòng tôi.

Gác nhỏ giã từ tưởng vọng

Mưa về quằn quại tiếc thương

Đâu giấc mơ tình dằng dặc?

Nhìn qua ô cửa mười phương...

...Em lại trở về buồng cũ

Bên chồng ôm ấp con thơ.

Tôi lại trở về gác nhỏ,

Nhìn em như chẳng bao giờ.

Nhưng thôi còn đâu buổi ấy

Tôi ngồi dằn bút lòng đau.

Gác cũ trơ vơ gạch ngói,

Kinh thành tang tóc lên màu.

Phố nhỏ nằm trơ nắng rãi

Bóng nghiêng cây đổ đường dài.

Lớp lớp nhà xiêu bụi trắng,

Mùa thu tím sắc lòng ai?

Em có về đây một buổi

Tôi chờ đã héo màu hoa.

Năm tháng phai xanh tàn tạ,

Hờ ơi, thuở ấy đâu mà ?...

(Hà Nội, 1952)

 

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Nguyễn Phúc Miên Liêu – Hoàng Tử con Vua Minh Mạng – Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam

Nguyễn Phúc Miên Liêu – Hoàng Tử con Vua Minh Mạng – Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam

 

Nguyễn Phúc Miên Liêu (chữ Hán: 阮福綿寮; 23 tháng 8 năm 1824 – 1881), tước phong Quỳ Châu Quận công (葵州郡公), là một hoàng tử con vua Minh Mạng nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam.

Tiểu sử

Hoàng tử Miên Liêu sinh ngày 29 tháng 7 (âm lịch) năm Giáp Thân (1824), là con trai thứ 29 của vua Minh Mạng, mẹ là Cung tần Lê Thị Tường, con gái quan Hậu quân Lê Chất. Theo bản hạch tội Lê Chất của Tả Thị lang Lê Bá Tú thì Chất mong muốn con gái mình chính vị trung cung nhưng không được chấp thuận. Do cha có tội nên bà Tường bị phế làm thứ nhân, giam cầm cho đến khi chết.

Hoàng tử Miên Liêu lúc trẻ thông minh, khi ra ở phủ riêng lại dốc chí ham học, thông khắp các kinh điển, có tiếng thơ hay. Năm Minh Mạng thứ 21 (1840), vua cho đúc các con thú bằng vàng để ban thưởng cho các hoàng thân anh em, các hoàng tử công và hoàng tử chưa được phong tước. Hoàng tử Miên Liêu được ban cho một con hổ bằng vàng nặng 6 lạng 8 đồng cân.

Năm Thiệu Trị thứ 3 (1843), ông được phong làm Quỳ Châu Quận công (葵州郡公). Tháng 2 (âm lịch) năm 1854, khi vua Tự Đức thăm nhà Thái học, ông theo hầu và ứng chỉ làm 8 bài ca “Vua thăm nhà học”. Khi đem những bài thơ trình lên, vua rất khen ngợi cho chép vào tập thơ Tích Ung Canh Ca hội tập. Các bài thơ ấy có lời rằng:

Bài I: Nay hoàng đế ta, có cả nước đức ngang với đạo quẻ Kiền, sánh với đạo quẻ Ly, sáng Nam tỏ lên ngôi ở giữa, làm vua làm thầy, làm khuôn phép cho dân, chăm giáo hóa, đào tạo người hiền, bắt chước điển xưa.

Bài II: Năm là năm Dần, ngày là ngày Đính. Tiên triết đức lớn, cử hành lễ đế. Xe vua sớm đến ngự, tiếng nhạc ngựa sang sảng. Thuyền rồng đi thong thả, cờ nghê sớm tối.

Bài III: Trông lên núi Ni Sơn cung tường chót vót. Đồ thơ nghiêm chỉnh, trống chuông khua vang. Kính lễ chẳng trái, rực rỡ ánh hoàng. Được thần cảm cách, phảng phất anh linh.

Bài IV: Bèn dựng nhà học, xe ngọc lộ đến đó, đồ lộ bộ sâm nghiêm các thứ cờ dàn quanh, giá trống giá chuông, các đồ nhạc đầy đủ, các quan đến sắp hàng đông như mây tụ, các học trò áo xanh đều đến cả.

Bài V: Bèn đặt nơi dạy học làm nhà chứa sách, bên tả để kinh, bên hữu để truyện, kính theo thánh huấn. Đạo "trung", đạo "nhất" rất hợp lòng vua, phát minh chỗ còn lờ mờ, tìm ra lẽ huyền bí. Đức tốt rõ ràng.

Bài VI: Sắc mặt tiếng cười như mùa xuân ấm áp, lời dạy bảo rõ ràng như sao sáng. Đức tốt chẳng thôi làm thành lời ca ngợi. Tình tứ của các vị Chu, Khổng, thánh học sâu rộng. Như ánh sáng sông Vân Hán, rực rỡ ở trên trời.

Bài VII: Giống nòi Hồng Lạc đã nghìn năm nay, nhà học có đã lâu đời đến thăm nhà học, nghi lễ long trọng mới bắt đầu rực rỡ từ nay, năm Vĩnh Bình đời Hán, năm Trinh Quán đời Đường sử sách chép lại, đều như nhau một mối.

Bài VIII: Bày đồ nhạc làm lễ hợp tế, đông đủ lũ lượt đến dự tế, thết đãi các người khách đến dự, vui vẻ khôn siết, đã vịnh thơ Ngư tảo, lại hát điệu Bách Lương, lớn nhỏ cúi đầu đều chúc vua "vạn thọ vô cương".

Năm Thiệu Trị thứ 6 (1846), tháng 5 nhuận (âm lịch), thái trưởng công chúa Ngọc Cửu mất, quận công Miên Liêu khâm mạng đến tế. Công chúa Ngọc Cửu là em gái của vua Minh Mạng, là cô của vua Thiệu Trị.

Năm Tự Đức thứ 34 (1881), quận công Miên Liêu qua đời, thọ 58 tuổi, thụy là Cung Lượng (恭亮). Mộ của ông được táng tại An Cựu (Hương Thủy, Thừa Thiên - Huế), phủ thờ cũng dựng tại An Cựu, sau dời về Hà Lan (thuộc huyện Quảng Điền, Huế).

Hậu duệ

Quận công Miên Liêu có 5 con trai và 9 con gái. Ông được ban cho bộ chữ Ấp (邑) để đặt tên cho các con cháu trong phòng. Con trai thứ hai của ông là công tử Hồng Chất lúc đầu tập phong làm Kỳ ngoại hầu (畿外侯), đến năm 1886, đổi làm Quang lộc tự thiếu khanh, lĩnh chức Hộ lăng Phó sứ. Sau Hồng Chất mắc tội nên bị giáng 4 cấp, không được làm nữa, năm 1890 mới đổi làm Tri phủ Quảng Ninh.

Năm Thành Thái thứ 14 (1902), công tử Hồng Phố con của quận công Miên Liêu, cùng với công tử Hồng Thứ (con của quận công Miên Tằng) và công tôn Ưng Tạo (cháu nội của quận công Miên Thanh), vì tội đào trộm mộ phần của Quảng Ninh Quận vương Miên Mật và các phi tần công chúa triều trước nên đều bị kết án giảo giam hậu, phải đổi sang họ mẹ, vĩnh viễn không được tha thứ (Hồng Phố bị đổi sang họ mẹ là họ Lâm).

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Samuel Pierpont Langley – Nhà thiên văn học và Vật lý học người Mỹ

Samuel Pierpont Langley – Nhà thiên văn học và Vật lý học người Mỹ

Samuel Pierpont Langley (22 tháng 8 năm 1834 - 27 tháng 2 năm 1906) là một nhà thiên văn học và vật lý người Mỹ, sinh ra tại Roxbury, Massachusetts và mất tại Aiken, bang Nam Carolina.

Các công trình thiên văn quan trọng của ông liên quan đến miền hồng ngoại của phổ Mặt Trời. Ông cũng quan tâm đến lĩnh vực khí động lực học, và chế tạo máy bay. Ông đã thiết kế mô hình máy bay thu nhỏ dùng động cơ hơi nước và đặt tên là Aerodrome. Năm 1896 chiếc Aerodrome bay được 1200 m (0,75 dặm). Sau đó ông cộng tác với kỹ sư Charles M. Manly và tiến hành chế tạo một máy bay cỡ thực. Chiếc máy bay đó nặng hơn 95 kg, dùng động cơ hơi nước. Thế nhưng cuộc thử nghiệm đã thất bại, chiếc máy bay không thể bay được.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Hoàng Nguyên – Nhạc sĩ người Việt Nam

Hoàng Nguyên – Nhạc sĩ người Việt Nam

 

Hoàng Nguyên (3 tháng 1 năm 1930 - 21 tháng 8 năm 1973) là một nhạc sĩ người Việt Nam. Ông là tác giả hai ca khúc nổi tiếng Ai lên xứ hoa đào, Cho người tình lỡ.

Tiểu sử

Ông tên thật là Cao Cự Phúc, sinh ngày 3 tháng 1 năm 1930 tại xã Diễn Bình, huyện Diễn Châu, Nghệ An. Lúc nhỏ theo học trường Quốc học Huế. Đầu thập niên 1950, Hoàng Nguyên tham gia kháng chiến nhưng rồi từ bỏ quay về thành phố.

Lên ở Đà Lạt, Hoàng Nguyên dạy học tại trường tư thục Tuệ Quang, thuộc chùa Linh Quang, khu số 4 Đà Lạt, do Thượng tọa Thích Thiện Tấn làm Hiệu trưởng. Thầy giáo Cao Cự Phúc dạy Việt văn lớp đệ lục. Trong ở đó, ông là thầy giáo dạy nhạc cho Nguyễn Ánh 9, người sau này trở thành một nhạc sĩ nổi tiếng đồng thời là nhạc công chơi đàn dương cầm.

Năm 1956, trong một đợt lùng bắt ở Đà Lạt, do trong nhà có cả bản Tiến quân ca của nhạc sĩ Văn Cao, người mà Hoàng Nguyên rất ái mộ, Hoàng Nguyên bị bắt và đày ra Côn Đảo khoảng năm 1957.

"... Ở Côn Sơn, thiên tình sử của người nghệ sĩ Hoàng Nguyên mở đầu với cảnh tình éo le và tan tác. Là một tài hoa đa dạng, người tù Hoàng Nguyên được vị Chỉ Huy Trưởng đảo Côn Sơn mến chuộng nên đã đưa chàng ta về tư thất dạy Nhạc và Việt văn cho con gái ông, tên H. năm đó khoảng 19 tuổi... Mối tình hai người nhóm lên vũ bảo. Trăng ngàn sóng biển đã là môi trường cho tình yêu ngang trái nầy nẩy nở.

Chợt khi người con gái của Chúa Đảo mang thai. Mối tình hai nhịp so le bị phát giác. Để giữ thể thống cho gia đình. Vị Chúa Đảo giữ kín chuyện nầy và chỉ bảo riêng với người gây ra tai họa là nhạc sĩ Hoàng Nguyên: ông ta đòi hỏi Hoàng Nguyên phải hợp thức hóa chuyện lứa đôi của hai người với điều kiện vận động cho người nhạc sĩ được trả tự do..." (Lâm Tường Dũ - Tình Sử Nhạc Khúc).

Hoàng Nguyên được trả tự do, trở về Sài Gòn, tiếp tục sáng tác và dạy học ở trường tư thục Quốc Anh. Năm 1961, Hoàng Nguyên theo học tại Đại học Sư Phạm Sài Gòn, ban Anh văn. Trong thời gian theo học đại học, Hoàng Nguyên có quen biết với ông Phạm Ngọc Thìn, thị trưởng thành phố Phan Thiết. Bà Phạm Ngọc Thìn là nữ diễn viên Huỳnh Khanh, mến mộ tài năng của Hoàng Nguyên đã nhận ông làm em nuôi. Hoàng Nguyên dạy kèm cho Ngọc Thuận, con gái ông bà Phạm Ngọc Thìn. Hai người yêu nhau và Hoàng Nguyên trở thành con rể ông bà Phạm Ngọc Thìn. Trước đó Hoàng Nguyên có ý định quay lại với cô gái ở Côn Sơn, nhưng cô đã đi lấy chồng. Ca khúc Thuở ấy yêu nhau ra đời trong khoảng thời gian đó.

Năm 1965, Hoàng Nguyên bị động viên vào Trường Bộ Binh Thủ Đức. Sau đó chuyển về Cục Quân Cụ, dưới quyền của Đại tá nhạc sĩ Anh Việt Trần Văn Trọng và được giao quản lý ban nhạc Hương Thời Gian của Anh Việt. Hương Thời Gian xuất hiện trên truyền thanh và truyền hình Sài Gòn đã thu hút khá đông khán thính giả.

Ông qua đời vào ngày 21 tháng 8 năm 1973 ở Vũng Tàu trong một vụ tai nạn giao thông.

Tác phẩm

·         Ai lên xứ hoa đào (1961)

·         Anh đi mai về (1954)

·         Anh đi về đâu (1961)

·         Bài thơ hoa đào (1960)

·         Cho người tình lỡ (1970)

·         Đà Lạt mưa bay (Hoàng Nguyên & Ngô Xuân Hậu)

·         Đàn ơi xa rồi (1954)

·         Đi giữa quê hương (1970)

·         Đừng trách gì nhau (1970)

·         Đường nào em đi

·         Đường nào lên Thiên Thai (1960)

·         Duyên nước tình trăng (1957)

·         Em chờ anh trở lại (1963)

·         Gió mới (1955)

·         Gió trăng ngàn (1965)

·         Gió thu về (1960)

·         Hương thu về (1954)

·         Lá rụng ven song (1960)

·         Lời dặn dò (1965)

·         Lời người ở lại

·         Nước mắt đêm xuân (1969)

·         Sao em không đến (1968)

·         Tà áo tím (1963)

·         Tâm sự đêm xuân

·         Thuở ấy yêu nhau (1964)

·         Tiếng hai đêm (1957) (Hoàng Nhân)

·         Tiếng chuông Linh Mụ (Hoàng Nguyên & Tô Kiều Ngân) (1968)

·         Tình người miền Nam (Hoàng Nguyên & Hồ Đình Phương) (1957)

·         Tôi sẽ về thăm em (1962)

·         Trăng về quê hương (1956) (Hoàng Nhân)

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Tôn Đức Thắng – Chính khách nổi tiếng người Việt Nam – Chủ tịch nước đầu tiên của Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam

Tôn Đức Thắng – Chính khách nổi tiếng người Việt Nam – Chủ tịch nước đầu tiên của Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam

 

Tôn Đức Thắng (20 tháng 8 năm 1888 - 30 tháng 3 năm 1980) là một nhà cách mạng, chính khách của Việt Nam. Ông là Chủ tịch nước đầu tiên của Việt Nam (từ ngày 22 tháng 9 năm 1969 đến khi qua đời); trước đó là Phó Chủ tịch nước (1960-1969) và Quyền Chủ tịch nước (từ 2 tháng 9 cho đến 22 tháng 9 năm 1969), Trưởng ban Thường trực Quốc hội (1955-1960) - tương đương với Chủ tịch Quốc hội bây giờ.

Sau khi kế nhiệm Hồ Chí Minh, ông trở thành Chủ tịch nước thứ 2 và cũng là Chủ tịch nước cuối cùng của chính thể Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đồng thời là Chủ tịch nước đầu tiên của chính thể sau đó - Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.

Thân thế

Tôn Đức Thắng còn có bí danh Thoại Tôn, sinh ngày 20 tháng 8 năm 1888 tại Cù lao Ông Hổ, làng Mỹ Hoà Hưng, tổng Định Thành, hạt Long Xuyên (nay thuộc xã Mỹ Hòa Hưng, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang). Nơi thường trú tại quận Nam Từ Liêm, thủ đô Hà Nội. Là con đầu của ông Tôn Văn Đề, và bà Nguyễn Thị Dị. Gia đình đông con, theo thông lệ miền Nam, ông còn được gọi là Hai Thắng.

Gia đình ông thuộc hạng nông dân khá giả nên từ nhỏ ông đã được học hành đàng hoàng. Năm 1906, sau khi tốt nghiệp Sơ cấp tiểu học Đông Dương (Certificat d'Etudes Primaires Complémentaires Indochinoises - CEPCI) tại Long Xuyên, ông rời quê lên Sài Gòn học nghề thợ máy tại Trường Cơ khí Á Châu (L’école des Mécaniciens Asiatiques), dân gian thường gọi là Trường Bá Nghệ. Tốt nghiệp hạng ưu, ông được nhận vào làm công nhân ở Nhà máy Ba Son của Hải quân Pháp tại Sài Gòn.

Hoạt động chính trị

Thời trẻ

Năm 1912, ông tham gia tổ chức công nhân bãi công đòi quyền lợi, vì vậy bị sa thải. Năm 1913, ông sang Pháp làm công nhân ở Toulon (Pháp). Năm 1914, ông được tuyển mộ làm lính thợ cho một đơn vị Hải quân Pháp, tham gia phản chiến chống lại cuộc can thiệp của Đế quốc Pháp vào nước Nga Xô Viết tại Hắc Hải (ngày 20 tháng 4 năm 1919), treo cờ đỏ trên một thiết giáp hạm của Pháp tại đây để ủng hộ Cách mạng Nga.

Năm 1920, ông về nước, xây dựng cơ sở công hội (tiền thân của Công đoàn Việt Nam), vận động công nhân đấu tranh, tiêu biểu là cuộc bãi công của công nhân Ba Son từ tháng 8 đến tháng 11 năm 1925, quyết tâm trì hoãn việc sửa chữa chiếc Đô đốc hạm Jules Michelet trong đoàn tàu chiến Pháp đang trên đường sang Trung Quốc.

Năm 1927, ông tham gia Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, là Ủy viên Ban Chấp hành Thành bộ Sài Gòn và Kỳ bộ Nam Kỳ, và được phân công trực tiếp phụ trách phong trào công nhân Sài Gòn - Chợ Lớn. Ông bị thực dân Pháp bắt ở Sài Gòn (1928), cảnh sát thực dân Pháp gán cho ông vào tội chủ mưu giết người trong vụ ám sát một người hợp tác với chính quyền thuộc địa Nam Kỳ tên là Phát do các đồng chí của ông thực hiện, đường Barbier (nay là đường Thạch Thị Thanh). Nhờ có một đồng chí trẻ tự nhận là chủ mưu, cùng với sự vận động của một số nhân sĩ trí thức người Việt như bà Trần Thị Cừu, Đốc học Nguyễn Văn Bá, luật sư Trịnh Đình Thảo, nên ông chỉ bị chính quyền thuộc địa tuyên án chung thân khổ sai, đày ra Côn Đảo. Có tổng cộng hơn 60 người bị bắt trong vụ án này, theo hồi ký Passion, Betrayal, and Revolution in Colonial Saigon: The Memoirs of Bao Luong, của bà Nguyễn Trung Nguyệt (Bảo Lương).

Năm 1930, ông gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam tại Côn Đảo.

Theo ông Christoph Giebel, giáo sư khoa Sử tại Đại học Washington, Hoa Kỳ và là tác giả cuốn sách nghiên cứu về ông Tôn Đức Thắng ("Tiền bối tưởng tượng của những nhà Cộng sản Việt Nam: Tôn Đức Thắng và chính trị của lịch sử và ký ức" - Imagined Ancestries of Vietnamese Communism: Ton Duc Thang and the Politics of History and Memory) cho rằng "không có bằng chứng cho thấy ngay từ thời rất trẻ, thậm chí trước cả thời Chiến tranh thế giới thứ nhất, ông Tôn đã hoạt động rất tích cực trong các hoạt động cách mạng tại Sài Gòn", ông Tôn không bị bắt lính sang Pháp năm 1914 mà được tuyển mộ. Trong sự kiện ở Hắc Hải năm 1919, Giebel "tin rằng ông Tôn Đức Thắng không có mặt trên bất kì con tàu nào của Pháp liên quan vụ binh biến ở Hắc Hải", bộ máy tuyên truyền đã dùng hình ảnh ông Tôn cắm cờ trên một trong những con tàu ở Hắc Hải để kết nối cách mạng Việt Nam với Cách mạng tháng Mười Nga. Trong cuộc đình công ở Ba Son năm 1925, theo Giebel không phải là một cuộc đình công chính trị với mục đích chống đế quốc, và cũng không "giam chân" được chiến hạm Pháp trên đường đến Trung Quốc.

Sau Cách mạng tháng 8

Sau Cách mạng tháng Tám 1945, ông trở về Nam Bộ tham gia kháng chiến, giữ chức Bí thư Xứ ủy Nam Bộ (1945). Ông là Phó ban Thường trực Quốc hội (1946-1955), Quyền Trưởng ban (1948-1955) rồi Trưởng ban Thường trực Quốc hội (1955-1960), tương đương Chủ tịch Quốc hội sau này. Ông là Đại biểu Quốc hội liên tục các khóa I-VI.

Về mặt chính quyền, ông là Bộ trưởng Bộ Nội vụ (tháng 5 năm 1947-tháng 11 năm 1947); Thanh tra đặc biệt toàn quốc (tháng 8 năm 1947), Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1960-1969), Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1969-1976) và sau này là Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (1976-1980).

Về mặt Đảng, ông là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 1947, và khóa II đến khóa IV, nhưng không tham gia bộ chính trị.

Về mặt đoàn thể, ông là Phó hội trưởng Hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam (1946-1951), Chủ tịch Ủy ban Toàn quốc Mặt trận Liên Việt (1951-1955), Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1955-1977), Chủ tịch danh dự Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1977-1981). (Kế nhiệm ông tại Mặt trận là ông Hoàng Quốc Việt).

Trong các văn kiện của nhà nước Việt Nam, báo chí của Nhà nước, giai đoạn ông làm Chủ tịch nước, tên ông bao giờ cũng được đặt lên đầu, trên cả Tổng bí thư Lê Duẩn và các lãnh đạo khác.

Ông qua đời ngày 30 tháng 3 năm 1980 tại nhà riêng Hà Nội.

Gia đình

Ông kết hôn với bà Đoàn Thị Giàu (sinh năm 1898 tại ấp Vĩnh Hòa, xã Vĩnh Kim, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang; mất ngày 25 tháng 5 năm 1974) vào năm 1921 ở nhà ông bà ngoại của bà Giàu ở xã Vĩnh Kim, Tiền Giang. Đây là cuộc hôn nhân có ý nghĩa đền ơn trả nghĩa vì ông đã giúp an táng ông Ba Sứ, anh trai bà Giàu, một người bạn của ông ở Pháp. Bà Đoàn Thị Giàu là cô giáo trường làng.

Hai người sinh được hai con gái, con gái đầu là Tôn Thị Hạnh, sinh năm 1924 và con gái thứ hai là Tôn Thị Nghiêm, sinh năm 1928. Đầu năm 1929, hai ông bà sinh con trai thứ ba tên là Tôn Đức Liêm, nhưng Liêm đã qua đời lúc 3 tuổi vì bị bệnh nặng.

Bà Tôn Thị Hạnh kết hôn với ông Dương Văn Phúc, nguyên là Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, vào năm 1950. Sau ngày toàn quốc kháng chiến 19 tháng 12 năm 1946, Tôn Thị Hạnh và Tôn Thị Nghiêm theo cha lên chiến khu Việt Bắc. Tôn Thị Hạnh làm văn thư lưu trữ còn Tôn Thị Nghiêm làm điện báo viên ở Văn phòng Trung ương.

Bà Tôn Thị Nghiêm kết hôn với ông Tưởng Bích Trúc, Phó Tiến sĩ, Chủ nhiệm khoa Đại học Y Hà Nội. Vợ chồng bà Tôn Thị Nghiêm đã mất vào thập niên 1980, ít năm sau khi Tôn Đức Thắng qua đời. Hai người có ba con gái (Tưởng Bích Vân, Tưởng Bích Hà và Tưởng Hoài Nam).

Năm 1946, Tôn Đức Thắng nhận nuôi hai người con gái nuôi là Tôn Thị Ngọc Quang, sinh năm 1927 (không phải họ Tôn, sau 1954 đổi sang họ Tôn) và Tôn Thị Tuyết Dung, sinh năm 1933. Bà Tôn Thị Ngọc Quang làm y tá ở một Viện quân y ở huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, và kết hôn với Nguyễn Thanh Phúc, quê Quảng Trị, chiến sĩ tình nguyện Việt Nam tại Lào. Hai người có một con gái (Nguyễn Thanh Thanh) và hai con trai (Nguyễn Thanh Bình và Nguyễn Thanh Phong).

Di sản

Tưởng niệm, giải thưởng

Ông được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng năm 1958, nhân dịp ông 70 tuổi và là người đầu tiên được tặng Huân chương này.

Ông được Hồ Chí Minh ca ngợi là "gương mẫu đạo đức cách mạng, suốt đời cần kiệm liêm chính, suốt đời hết lòng hết sức phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân." Trong dịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 90 của ông, đoàn Chủ tịch Quốc hội Mông Cổ đã trao tặng Chủ tịch Tôn Đức Thắng Huân chương Xukhe Bato - huân chương cao quý nhất của Mông Cổ.

Khu lưu niệm chủ tịch Tôn Đức Thắng tại Long Xuyên

Ông cũng là người Việt Nam đầu tiên nhận được giải thưởng Hòa bình Quốc tế Lenin do Chính phủ Liên bang Xô viết trao tặng.

Tên ông được đặt cho một đường phố ở thành phố Odessa, Ukraina vì liên quan đến sự kiện phản chiến ở Hắc Hải, và cũng là tên của một trường đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nhiều con đường ở Việt Nam cũng được đặt tên theo tên ông.

Tên gọi Tôn Đức Thắng cũng được đặt cho một giải thưởng cấp thành phố của Thành phố Hồ Chí Minh để tôn vinh những công nhân, kỹ sư có thành tích đặc biệt trong lao động và sản xuất.

Vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông (20/8/1888 - 20/8/1988), Nhà nước Việt Nam đã cho thành lập một bảo tàng với tên gọi ban đầu là "Nhà trưng bày cuộc đời và sự nghiệp Chủ tịch Tôn Đức Thắng" tại Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó được đổi tên thành Bảo tàng Tôn Đức Thắng, bảo tàng này trước đây là tư dinh của Trần Thiện Khiêm, Thủ tướng chính quyền Việt Nam Cộng hòa.

Hiện nay, Khu lưu niệm chủ tịch Tôn Đức Thắng ở An Giang cũng đã được Thủ tướng chính phủ Việt Nam xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.

Phim Tổ quốc tiếng gà trưa- biên kịch Nguyễn Quang Sáng, đạo diễn Nguyễn Huy Thành.

Đường Tôn Đức Thắng tại Việt Nam

Tên ông đặt cho đường phố ở Hà Nội (nối Chu Văn An với Nguyễn Lương Bằng), Thành phố Hồ Chí Minh (nối Đinh Tiên Hoàng đến đoạn cắt Võ Văn Kiệt - Hàm Nghi), Hải Phòng (từ ngã tư Tô Hiệu và Trần Nguyên Hãn đến đường Hùng Vương), Đà Nẵng (nối Nguyễn Lương Bằng với Điện Biên Phủ), Đồng Hới (từ ngã tư Trần Hưng Đạo, Xuân Diệu và Hoàng Diệu đến đường Hà Huy Tập), Thành Phố Pleiku (Nối Ngô Quyền Và Phạm Hùng Với Lê Đại Hành Và QL14).

Bảo tàng

Bảo tàng Tôn Đức Thắng đặt tại Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, là nơi lưu giữ nhiều hình ảnh, tư liệu về Tôn Đức Thắng, phục vụ nhu cầu thăm viếng và tưởng nhớ của người dân các tỉnh, thành phía Nam. Một số tỉnh, thành gần đây cũng có xây dựng các phòng trưng bày về Tôn Đức Thắng, nhưng ở quy mô nhỏ hơn.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Coco Chanel – Nhà tạo mẫu người Pháp – Doanh nhân sáng lập thương hiệu trời trang cao cấp nổi tiếng Chanel

Coco Chanel – Nhà tạo mẫu người Pháp – Nhà sáng lập thương hiệu trời trang cao cấp nổi tiếng Chanel

Coco Chanel, tên thật Gabrielle Bonheur Chanel, (sinh ngày 19 tháng 8 năm 1883 tại Saumur - mất ngày 10 tháng 1 năm 1971 tại Paris) là một nhà tạo mẫu người Pháp. Bà là người sáng lập thương hiệu thời trang cao cấp nổi tiếng Chanel.

Coco Chanel xuất thân trong gia đình buôn bán ở Cévennes, Ponteils-et-Brésis, tỉnh Gard. Bố là Albert Chanel và mẹ là Jeanne Devolle. Mẹ của Coco mất năm bà 12 tuổi; cha rời bỏ nhà đi tìm sự nghiệp ở Mỹ. Coco cùng chị gái Julie (13 tuổi) và em gái Antoinette (8 tuổi) vào trại mồ côi ở Aubazine, Corrèze. Hai người em (anh) trai đến sống tại những nhà nông dân.

Cùng người cô là Adrienne, Coco làm việc trong một cửa hàng ở Moulins rồi trở thành ca sĩ tại các phòng trà. Và bà lấy nghệ danh Coco từ khi đó.

Tiểu sử

Chanel sinh ra tại Saumur, Pháp. Bà là con gái thứ hai của đôi vợ chồng là Albert Chanel và Jeanne Devolle, cả hai đều không biết chữ nên không thể đánh vần họ tên chính xác. Sau đó cha được ngài thị trưởng François Poitou đã ghi lại giúp là "Chasnel". Cha mẹ bà kết hôn vào năm 1883, Coco có chị gái là Julie (1882-1913), em gái là Antoinette (sinh 1887) và ba em trai là Alphonse (sinh 1885), Lucien (sinh 1889) và Augustin (sinh ra và mất năm 1891).

Năm 1895, khi Coco 12 tuổi mẹ bà qua đời vì bệnh lao phổi và người cha rời khỏi nhà, vì điều này, Chanel đã dành 6 năm để ở lại các trại trẻ mồ côi của tu viện Công giáo La Mã Aubazine, nơi bà đã học may. Khi Coco 18 tuổi, bà rời khỏi tu viện và bắt đầu hát ở các quán rượu ở thị trấn Moulins. Ở tuổi trưởng thành, Chanel tham gia hát thuê tại các câu lạc bộ ở Vichy và Moulins. Khách đến đây thưởng thức cợt nhả gọi bà là "Coco", có nghĩa là "con vật nuôi nhỏ", một từ xuất hiện trong bài hát vui mà bà hay thể hiện. Cũng trong thời gian này, Coco bắt đầu học may vá và với một khả năng thiên bẩm về thời trang, bà đã quan sát và đưa ra nhận định về vấn đề trong các trang phục đang thịnh hành thời bấy giờ: "Quá rườm rà nhưng không hề quyến rũ".

Đời tư và thương hiệu thời trang

Trong lúc chưa có công việc ổn định và chỉ làm ca sĩ hát thuê tại phòng trà tại Moulins, bà đã gặp thợ may trẻ người Pháp là Étienne Balsan, người mà sau này sẽ trở thành người tình của bà, từ đó bà được làm ở cửa hàng may này. Trong thời gian chung sống với Balsan, Chanel đã bắt đầu công việc thiết kế mũ để giải trí. Về sau trò tiêu khiển đó đã mở ra công việc kinh doanh thật sự. Nhà viết tiểu sử Justine Picardie, trong một nghiên cứu về bà trong cuốn sach có tựa đề Coco Chanel: Cuộc đời và huyền thoại (Harper Collins): "đặt giả thuyết rằng cháu trai nhà thiết kế, André Palasse được cho là con trai duy nhất của em gái Julia- Berthe đã tự sát, chính là con của bà và Balsan."

Năm 1909, Chanel đã gặp và bắt đầu một mối tình với một người bạn của Balsan-thuyền trưởng Arthur Edward có biệt danh là "Boy" Capel. Capel là thành viên trong giai cấp quý tộc Anh đã sắm cho Chanel một căn hộ tại Paris và tài trợ cho cửa hàng đầu tiên của bà. Ngoài ra, quan niệm về thời trang của Chanel cũng ảnh hưởng một phần bởi phong cách nam tính của Capel.

Từ chiếc chai được thiết kế cho dòng Chanel No. 5 có thể xuất phát theo hai nguồn gốc, đều được cho là bắt nguồn từ sự nhạy cảm tinh tế về thiết kế của Capel. Người ta tin rằng chính Chanel đã chỉnh sửa thành hình chữ nhật, làm những đường thẳng trở nên xiên xẹo dựa trên ý tưởng từ những chai nước hoa Charvet mà Capel thường mang theo trong vali hành lý hay là thiết kế của những chai whiskey Capel dùng, và Chanel đã thừa nhận rằng bà đã làm lại nó thành " những chai thủy tinh tinh tế, đắt tiền và trang nhã." Cặp đôi này đa phần dành thời gian bên nhau tại những khu nghỉ dưỡng đẳng cấp như Deauville, nhưng ông ấy chưa bao giờ chung thủy với Chanel.

Cuộc hôn nhân của hai người kéo dài trong 9 năm, sau đó Capel kết hôn với một quý tộc người Anh vào năm 1918 nhưng ông không hoàn toàn chia tay với Coco. Cuối năm 1919 Capel qua đời vì một tai nạn xe hơi, đây là một sự kiện chấn động trong cuộc đời Chanel. Theo báo cáo của địa phương, Chanel đã cho xây dựng một đài tưởng niệm bên lề đường cạnh nơi ông bị tai nạn, và bà thường xuyên đến đó để đặt hoa tưởng nhớ ông. Hai mươi lăm năm sau sự kiện này, Chanel sang Thụy Sĩ định cư và đã tiết lộ với người bạn thân Paul Morand rằng: "Cái chết của ông ấy là một đòn giáng khủng khiếp với tôi. Khi mất Capel tôi mất tất cả. Tiếp đó là không còn một cuộc sống hạnh phúc mà tôi đã chia sẻ." Coco Chanel thực sự là một huyền thoại trong làng thời trang.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Luc Montagnier – Nhà virus học hàng đầu thế giới người Pháp

Luc Montagnier – Nhà virus học hàng đầu thế giới người Pháp

Luc Montagnier (US: /ˌmɒntənˈjeɪ, ˌmoʊntɑːnˈjeɪ/, US: /mənˈ-/, tiếng Pháp: [mɔ̃taɲe], 18 tháng 8 năm 1932 - 8 tháng 2 năm 2022) là một nhà virus học người Pháp. Ông được biết tới như là một trong những nhà virus học hàng đầu thế giới, đặc biệt thông qua việc tìm ra HIV. Năm 2008 cùng với hai nhà khoa học khác là Françoise Barré-Sinoussi và Harald zur Hausen, Luc Montagnier đã được Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển trao Giải Nobel Sinh lý và Y khoa.

Từ năm 1991 đến năm 1997, ông là trưởng bộ phận nghiên cứu AIDS và retrovirus tại Viện Pasteur ở Paris. Từ năm 1997 đến năm 2001 Montagnier là giáo sư ngành sinh học tế bào tại Queens College, Đại học New York.

Phát hiện ra HIV

Luc Montagnier sinh năm 1932 tại Chabris thuộc miền Trung nước Pháp. Ông theo học ngành y dược tại Poitiers và Paris trước khi trở thành nghiên cứu viên tại Đại học Khoa học Paris (Faculté des sciences de Paris) ở tuổi 23. Năm 1960 ông bắt đầu nghiên cứu về virus tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS). Năm 1963 Montagnier tìm ra cơ chế phân chia của ARN tại Carshalton, Anh, ông tiếp tục nghiên cứu về loại virus này tại Viện Curie ở Pháp.

Năm 1982, Willy Rozenbaum, một bác sĩ lâm sàng tại bệnh viện Bichat–Claude Bernard ở Paris, đã đề nghị Montagnier hỗ trợ nghiên cứu nguyên nhân gây ra hội chứng bí ẩn mới, AIDS (được biết đến vào thời điểm đó là "hội chứng suy giảm miễn dịch liên quan đến đồng tính nam" hay GRID, viết tắt của gay-related immune deficiency). Rozenbaum đã đề nghị trong các cuộc họp khoa học rằng nguyên nhân gây bệnh có thể là do retrovirus. Montagnier và các thành viên trong nhóm của ông tại Viện Pasteur, đáng chú ý bao gồm cả Françoir Barré-Sinoussi và Jean-Claude Chermann, đã có nhiều kinh nghiệm với retrovirus. Họ đã kiểm tra các mẫu lấy từ các bệnh nhân AIDS của Rozenbaum và tìm thấy loại virus mà sau này được gọi là HIV trong sinh thiết hạch bạch huyết. Montagnier và các cộng sự đặt tên cho nó là "virus liên quan đến hạch bạch huyết" hay LAV (lymphadenopathy-associated virus), vì không có bằng chứng rằng đó là nguyên nhân gây ra AIDS và đã công bố phát hiện của họ trên tạp chí Science vào ngày 20 tháng 5 năm 1983.

Một nhóm do Robert Gallo của Hoa Kỳ dẫn đầu đã công bố những phát hiện tương tự trong cùng một số của tạp chí Science. Công bố này xác nhận việc phát hiện ra loại virus và đưa ra bằng chứng rằng nó gây ra AIDS. Gallo gọi loại virut này là "Virus T-lymphotropic gây bệnh ở người" (human T-lymphotropic virus type III - HTLV-III) vì nhận thấy sự tương đồng với HTLV-I và HTLV-II trước đây đã được phát hiện trong phòng thí nghiệm của ông. Bởi vì những khám phá gần như cùng thời điểm, cho dù nhóm của Montagnier hay Gallo là người đầu tiên cô lập HIV thì trong nhiều năm là chủ đề tranh chấp gay gắt.

Giải thưởng

Luc Montagnier từng giành nhiều giải thưởng khoa học cao quý như Huy chương bạc của CNRS (Médaille d'argent du CNRS), Giải Y học Louis-Jeantet (1986), Giải Lasker hay Giải thưởng Nhật Bản. Ông cũng được trao Bắc đẩu bội tinh cấp chỉ huy (commandeur) và là thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp.

Năm 2008, Montagnier cùng với Françoise Barré-Sinoussi đã được trao Giải Nobel Sinh lý và Y khoa cho công trình phát hiện ra HIV. Họ chia sẻ giải thưởng với Harald zur Hausen, người đã phát hiện ra rằng virus papilloma có thể gây ung thư cổ tử cung. Montagnier nói rằng ông "ngạc nhiên" khi Robert Gallo không được Ủy ban Nobel công nhận: "Điều quan trọng là phải chứng minh rằng HIV là nguyên nhân gây ra AIDS và Gallo có vai trò rất quan trọng trong đó. Tôi rất tiếc cho Robert Gallo." Theo Maria Masucci, một thành viên của Hội đồng Nobel, "không có nghi ngờ gì về việc ai đã thực hiện những khám phá cơ bản."

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Lương Thế Vinh – Nhà toán học, Chính trị gia thời Lê sơ Việt Nam

Lương Thế Vinh – Nhà toán học, Chính trị gia thời Lê sơ Việt Nam

Lương Thế Vinh (chữ Hán: 梁世榮,; 1 tháng 8 năm 1441 - 2 tháng 10 năm 1497, tên hiệu là Thụy Hiên) là một nhà toán học, Phật học, và chính trị gia thời Lê sơ. Ông đỗ trạng nguyên dưới triều Lê Thánh Tông và làm quan tại viện Hàn Lâm. Ông được biết đến nhiều nhất bởi các tác phẩm do ông biên soạn ở các lĩnh vực toán học, văn hóa. Ông cũng còn được biết đến là một trong 28 nhà thơ của hội Tao Đàn do vua Lê Thánh Tông lập năm 1495.

Tiểu sử

Lương Thế Vinh sinh ngày 1 tháng 8 năm Tân Dậu (tức ngày 17 tháng 8 năm 1441) tại làng Cao Hương, huyện Thiên Bản, Trấn Sơn Nam (nay là thôn Cao Phương, xã Liên Bảo, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định), tên tự là Cảnh Nghị. Từ nhỏ Lương Thế Vinh đã nổi tiếng về khả năng học mau thuộc, nhanh hiểu, và khả năng sáng tạo trong các trò chơi như đá bóng, thả diều, câu cá, bẫy chim. Nhờ khả năng về toán học và đo lường mà sau này ông được nhân dân gọi tên là Trạng Lường khi đỗ trạng nguyên.

Năm 1463, Lương Thế Vinh đỗ Đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ nhất danh (trạng nguyên) khoa Quý Mùi niên hiệu Quang Thuận thứ 4, đời Lê Thánh Tông.

Vua Lê Thánh Tông ban tặng Cờ hoa Tam Khôi cho ba vị đỗ đầu:

Trạng nguyên Lương Thế Vinh

Bảng nhãn Nguyễn Đức Trinh

Thám hoa Quách Đình Bảo

Thiên hạ cộng tri danh

Các năm sau đó, ông làm quan với các chức Trực học sĩ, Thị thư và Chưởng viện sự ở viện Hàn lâm. Trong quá trình làm quan, ông được nhận định là có tính cách bình dị, mến dân, trung thực và khả năng châm biếm khôi hài trong việc răn dạy từ vua đến quan. Trong thời gian này, ông tiến hành biên soạn tác phẩm Đại thành toán pháp, một tài liệu toán học sau đó được chính thức đưa vào chương trình thi cử suốt 450 năm trong lịch sử giáo dục Việt Nam. Ông cũng được xem là người chế ra bàn tính gẩy cho người Việt, lúc đầu làm bằng đất rồi bằng trúc, bằng gỗ, sơn màu khác nhau, đẹp và dễ tính, dễ nhớ.

Ngoài công việc hàn lâm trong triều, Lương Thế Vinh còn được vua giao việc soạn thảo những văn thư ngoại giao với nhà Minh. Triều Minh thường khen ngợi những văn thư ngoại giao này. Lương Thế Vinh cũng có những nghiên cứu về âm nhạc dân gian, như hát chèo. Ông được vua Lê Thánh Tông giao cho cùng Thân Nhân Trung và Đỗ Nhuận chế định ra các lễ nhạc của triều đình.

Ông cũng được biết đến với nhiều tác phẩm thơ chữ Nôm. Ông được cho là tác giả của Thập giới Cô hồn Quốc ngữ văn, còn gọi là Phật kinh Thập giới. Đây là áng văn Nôm cổ gồm đoạn mở đầu và 10 đoạn nói về 10 giới cô hồn: Thiền tăng, đạo sĩ, quan liêu, nho sĩ, thiên văn-địa lý, lương y, tướng quân, hoa nương, thương cổ và đãng tử. Mỗi đoạn có một bài tán và kết thúc bằng bài kệ 8 câu. Vì sáng tác Phật kinh Thập giới, Lương Thế Vinh bị các bạn đồng nghiệp chê và ông không được ghi tên trong văn miếu Khổng Tử.

Tuy nhiên, thiền sư Thích Nhất Hạnh cho rằng Lương Thế Vinh không viết bài này vì bài kệ của đoạn về Thiền tăng có giọng đùa bỡn, không phù hợp với một người có nhiều cảm tình với Phật giáo như Lương Thế Vinh. Theo học giả Lê Mạnh Thát, Thập giới cô hồn văn là một tác phẩm của vua Lê Thánh Tông (1442 - 1497).

Ông mất ngày 26 tháng 8 năm Bính Thìn (tức ngày 2 tháng 10 năm 1496) tại quê nhà, thọ 55 tuổi.

Khi ông qua đời, vua Lê Thánh Tông rất thương tiếc và viết một bài thơ khóc Trạng:

Chiếu thư thượng đế xuống đêm qua

Gióng khách chương đài kiếp tại nhà

Cẩm tú mấy hàng về động ngọc

Thánh hiền ba chén ướt hồn hoa

Khí thiên đã lại thu sơn nhạc

Danh lạ còn truyền để quốc gia

Khuất ngón tay than tài cái thế

Lấy ai làm Trạng nước Nam ta

Giai thoại

Về sự sáng tạo của Lương Thế Vinh hồi nhỏ, có giai thoại kể rằng một lần trong lúc đang chơi đùa với các bạn, có một quả bưởi lăn xuống một hố hẹp và sâu, tưởng như không lấy lên được. Lương Thế Vinh đã nghĩ ra cách lấy bưởi lên bằng việc đổ nước vào hố và lợi dụng việc bưởi nổi trên nước để lấy lại quả bưởi.

Về phong cách học tập của Lương Thế Vinh, có giai thoại so sánh ông với Quách Đình Bảo cũng là người nổi tiếng về thông minh, học giỏi ở vùng Sơn Nam (Ngày nay thuộc Thái Bình và Nam Định). Khi sắp đến kỳ thi của triều đình, Quách Đình Bảo thì ngày đêm dùi mài kinh sử quên ngủ, quên ăn; còn Vinh thì thư giãn, thả diều cùng bạn bè. Kì thi đó Quách Đình Bảo đỗ đầu nhưng đến khoa thi Đình (kì thi Quốc gia) Quý Mùi năm Quang Thuận thứ tư, đời vua Lê Thánh Tông (1463) Lương Thế Vinh đỗ trạng nguyên (đỗ đầu), Quách Đình Bảo chỉ đỗ thám hoa (đỗ thứ 3).

Sự sáng tạo khoa học của Lương Thế Vinh được truyền khẩu qua câu chuyện ông tiếp đón sứ nhà Minh là Chu Hy. Hy đã nghe nói về Lương Thế Vinh, không những nổi tiếng về văn chương, âm nhạc mà còn tinh thông toán học, nên thách đố Vinh cân một con voi. Lương Thế Vinh đưa voi lên một chiếc thuyền rồi đánh dấu mép nước bên thuyền, sau đó dắt voi lên. Tiếp theo, ông ra lệnh đổ đá hộc xuống thuyền, cho đến lúc thuyền chìm xuống đến đúng dấu cũ. Việc còn lại là đưa từng viên đá lên cân và cộng kết quả. Chu Hy thán phục ông nhưng tiếp tục đố ông đo bề dày của một tờ giấy xé ra từ một quyển sách. Khi nghe ông nói chỉ cần đo bề dày cả cuốn sách rồi chia đều cho số tờ là ra ngay kết quả, Chu Hy ngửa mặt lên trời than: "Nước Nam quả có lắm người tài !". Lương Thế Vinh đáp lại rằng người nghĩ ra cách cân voi thật sự là Tào Xung, con của Tào Tháo. Điều này càng khiến cho sứ giả hổ thẹn vì chưa thuộc sử nước nhà.

Tác phẩm

Toán học:

·         Đại thành Toán pháp

·         Khải minh Toán học

Lịch sử hát chèo:

·         Hý phường phả lục

Phật học:

·         Thiền môn Khoa giáo (còn gọi là Thích điển Giáo khoa)

·         Bài tựa sách Nam Tông Tự Pháp Đồ (sách lịch sử đạo Phật Việt Nam do thiền sư Thường Chiếu, tịch năm 1203, viết ra)

Hình ảnh công cộng

Hiện nay tại Việt Nam, tên ông còn được đặt cho nhiều tuyến đường lớn ở Hà Nội, Quảng Trị, Đồng Hới, Nha Trang, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh,... Tên của ông còn được đặt cho ngôi trường cùng tên ở Hà Nội và các trường học ở nhiều nơi khác tại quốc gia này.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More