Duyên Anh – Nhà văn, nhà báo, nhà thơ hoạt động ở Miền Nam Việt Nam

Duyên Anh – Nhà văn, nhà báo, nhà thơ hoạt động ở Miền Nam Việt Nam

 

Duyên Anh (1935 – 1997) là nhà văn, nhà báo, nhà thơ hoạt động ở Miền Nam Việt Nam trước năm 1975 và ở hải ngoại sau năm 1981.

Tiểu sử

Duyên Anh tên thật là Vũ Mộng Long, những bút hiệu khác là Thương Sinh, Mõ Báo, Thập Nguyên, Vạn Tóc Mai, Lệnh Hồ Xung, Thái Anh, Nã Cẩu, Bếp Nhỏ, Bếp Phụ và Độc Ngữ. Ông sinh ngày 16 tháng 8 năm 1935 tại làng Tường An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Ông học tiểu học và trung học ở Thái Bình và Hà Nội.

Năm 1954, ông di cư vào Nam và từng làm đủ nghề: bán thuốc sơn đông mãi võ, theo đoàn cải lương lưu diễn, quảng cáo cho gánh xiếc rong, giữ xe đạp hội chợ, dạy kèm, dạy đàn ghi ta, dạy sáo.

Năm 1960, được sự nâng đỡ tận tình của nhà văn Nguyễn Mạnh Côn, Duyên Anh bắt đầu sự nghiệp văn chương và nổi tiếng ngay với tác phẩm đầu tay Hoa Thiên Lý. Tiếp theo đó là một loạt Thằng Côn, Thằng Vũ, Con Thúy.... viết về những kỷ niệm ấu thơ tại miền quê Bắc Việt, giọng văn tha thiết, nhẹ nhàng và tình cảm.

Sau đó ông trở thành một ký giả, chủ bút, chủ báo, giám đốc nhà xuất bản. Duyên Anh đã cộng tác với hầu hết những tờ báo lớn ở miền Nam trước năm 1975 như: Xây dựng, Sống, Chính Luận, Công Luận, Con Ong, Tuổi Ngọc...

Có một dạo, Duyên Anh thường viết về giới giang hồ, bụi đời trong xã hội trước năm 1975. Trong tác phẩm của Duyên Anh ca ngợi lối sống phóng khoáng, bất cần đời của giới trẻ bị bế tắc trong cuộc sống. Tuy nhiên vẫn thấm đậm một tính cách nghĩa khí và các nhân vật của Duyên Anh đều sẵn sàng chết vì tình nghĩa và chữ tín của mình. Ngoài ra, ông cũng viết nhiều truyện ngắn và truyện dài cho thiếu nhi.

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, cùng với Doãn Quốc Sĩ, Dương Nghiễm Mậu, Nhã Ca, Phan Nhật Nam, Thanh Tâm Tuyền, Duyên Anh bị liệt danh là một trong 10 nghệ sĩ nêu danh là "Những Tên Biệt Kích của Chủ nghĩa Thực Dân Mới Trên Mặt Trận Văn Hóa - Tư Tưởng" và tác phẩm bị cấm lưu hành.

Ngày 8 tháng 4 năm 1976, Duyên Anh bị bắt đi tù cải tạo trong Chiến dịch bắt văn nghệ sĩ miền Nam (tháng 4 năm 1976). Sau khi ra khỏi trại cải tạo vào tháng 11 năm 1981 ông vượt biên đến Malaysia. Tháng 10 năm 1983 Duyên Anh sang định cư tại Pháp. Một số tác phẩm ông viết ở Hải ngoại được dịch ra tiếng nước ngoài và dựng thành phim, như Đồi FanTa, Một Người Nga ở Sài Gòn. Thời gian này, ông cũng có viết thơ và soạn nhạc.

Năm 1985, ông bắt đầu cộng tác với tờ Ngày Nay và trở thành một trong những cây bút trụ cột của báo này.

Ngày 6 tháng 2 năm 1997, Duyên Anh mất vì bệnh xơ gan tại Paris, Pháp.

Đánh giá

Gần như có hai con người đối lập trong ông. Một Duyên Anh nhà văn có lối viết nhẹ nhàng, trong sáng, mơ mộng, đầy ấp tình người. Và một Duyên Anh nhà báo ngổ ngáo, tai tiếng, lắm kẻ thù với những bài viết sống sượng và cay độc. Ông được đánh giá là một nhà văn, nhà báo có chỗ đứng cao trong văn học nghệ thuật Việt Nam, sức sáng tạo dồi dào: 34 năm cầm bút với 101 tác phẩm.

Các tác phẩm chính

·         Đêm thánh vô cùng

·         Hoa thiên lý

·         Điệu ru nước mắt

·         Luật hè phố

·         Thằng Vũ

·         Dấu chân sỏi đá

·         Dzũng ĐaKao

·         Vết thù hằn trên lưng con ngựa hoang

·         Bồn Lừa

·         Ảo vọng tuổi trẻ

·         Gấu rừng

·         Cỏ non

·         Ngày xưa còn bé

·         Nặng nợ giang hồ

·         Mùa thu

·         Con suối ở Miền Đông

·         Danh ná truyện tuổi nhỏ

·         Giặc cờ đỏ truyện tuổi nhỏ

·         Nhóc tì phản động truyện tuổi nhỏ

·         Hồn say phấn lạ tiểu thuyết trường thiên

·         Cầu Mơ

·         Ánh lửa đêm tù

·         Ánh mắt trông theo

·         Thằng Côn

·         Trường cũ

·         Tuổi 13

·         Nhà tôi

·         Mơ thành người Quang Trung

·         Đàn bà

·         Chương Còm

·         Mặt Trời nhỏ

·         Lứa tuổi thích ô mai

·         Giặc ôkê

·         Đồi Fanta truyện

·         La colline de Fanta dịch bản tiếng Pháp nxb Belfond Paris

·         Một người Nga ở Sài Gòn truyện (1986) Nam Á, Paris

·         Un Russe à Saïgon dịch bản tiếng Pháp nxb Belfond Paris

·         Un prisonnier Américan au Viêtnam truyện nxb Belfond Paris

·         Hôn em kỷ niệm nhạc (1986) Nam Á, Paris

·         Ru tình ngất ngây nhạc          

·         Thơ tù thơ (1984) Nam Á, Paris

·         Em, Sài Gòn và Paris thơ

·         Một người mang tên Trần Văn Bá truyện (1985) Nam Á, Paris

·         Sỏi đá ngậm ngùi truyện (1985) Nam Á, Paris

·         Bầy sư tử lãng mạn truyện (1985) Nam Á, Paris

·         Quán trọ trước cổng thiên đường truyện (1987) Nam Á, Paris

·         Thơ của đàn bà truyện

·         Nhánh cỏ mộng mơ truyện

·         Động lòng chữ nghĩa đoản văn

·         Nhà tù hồi ký (1987) Xuân Thu Hoa Kỳ

·         Trại tập trung hồi ký (1987) Xuân Thu Hoa Kỳ

·         Sài Gòn ngày dài nhất hồi ký, Xuân Thu Hoa Kỳ

·         Nhìn lại những bến bờ hồi ký, Xuân Thu Hoa Kỳ.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Phạm Văn Sơn – Sử gia Việt Nam

Phạm Văn Sơn – Sử gia Việt Nam

Phạm Văn Sơn (1915 - 1978) là một sử gia Việt Nam và là sĩ quan của Quân lực Việt Nam Cộng hòa.

Thân thế

Ông sinh ngày 15 tháng 8 năm 1915 tại tỉnh Hà Đông cũ (nay thuộc về thành phố Hà Nội).

Trong vai trò người viết sử, ông cộng tác với Tập san Sử Địa (do một nhóm giáo viên và sinh viên trường Đại học Sư phạm Sài Gòn sáng lập) và viết rất nhiều bài nghiên cứu, như các bài "Thái độ và hành động của nhân sĩ Việt Nam trong khoảng đầu thế kỷ XX", "Để so sánh các anh hùng trước Nguyễn Huệ với Nguyễn Huệ",... Ông cũng biên khảo rất nhiều sách sử, trong đó có bộ sách sử công phu nhất của ông là Việt sử tân biên, gồm 7 quyển, biên soạn và phát hành từng quyển từ năm 1956 đến năm 1972.

Thập niên 1960, ông trở thành sĩ quan Quân lực Việt Nam Cộng hòa, ông từng là Chỉ huy trưởng trường Quân báo và Chiến tranh tâm lý Cây Mai. Chức vụ cuối cùng năm 1975 là Đại tá, trưởng Khối Quân Sử, Phòng 5 (Phòng Nghiên cứu) bộ Tổng Tham mưu.

Sau Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông phải đi học tập cải tạo do đã viết nhiều tài liệu tâm lý chiến chống quân Giải phóng khi làm sĩ quan tâm lý chiến của QLVNCH. Ngày 6 tháng 12 năm 1978, ông qua đời vì bệnh lao phổi tại Trại Cải tạo Tân Lập, huyện Sông Thao, tỉnh Vĩnh Phú (nay là xã Vô Tranh, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ, giống trước năm 1954).

 

Sách

·         Vỹ tuyến 17 (ký tên Dương Châu)

·         Việt sử tân biên, 7 quyển, Sài Gòn, 1956-1972

·         Việt sử toàn thư, Sài Gòn, 1960

·         Việt Nam cách mạng sử (tên khác là Việt Nam tranh đấu sử), Nhà xuất bản Vũ Hùng, Hà Nội, 1951

·         Cuộc Tổng Công Kích - Tổng Khởi Nghĩa của Việt-Cộng Mậu Thân 1968, (viết cùng với Lê Văn Dương), 1968

·         Quân sử Việt Nam Cộng hòa

·         Việt Nam hiện đại sử yếu, Nhà xuất bản Thanh Bình, Hà Nội, 1952.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

NGUYỄN DU – “Trăm năm trong cõi người ta…”

NGUYỄN DU – “Trăm năm trong cõi người ta…”

Cụ Nguyễn Du viết:

"Trăm năm trong cõi người ta,

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.

Trải qua một cuộc bể dâu,

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.

..."

TK (*) – Nghiệm:

"Trăm năm thân phận con người,

Tình yêu một cõi, bầu trời bao la.

Con đường phía trước xa xa,

Có ai còn thấy có ta với mình.

 

Tình yêu trong kiếp nhân sinh,

Tình yêu ánh sáng bình minh soi đường.

Tình yêu trong kiếp tha hương,

Tình yêu muôn nẻo, con đường em đi?

 

Mai sau trong một dòng thi,

Thanh xuân trắc trở, xuân thì có qua?

Con đường một nẻo về nhà,

Tình yêu còn đó, có ta với mình.

 

Một trăm năm, kiếp nhân sinh,

Đố ai tìm được - ảnh hình vẹn nguyên.

Chào em! Thu gọi tiếng quyên,

Hôm nay ta tỉnh, giữa miền nhân gian.”

TK – Lữ khách vô hình, cảm tác

Read More

Walter Scott – Tiểu thuyết gia và thi hào lỗi lạc người Scotland

Walter Scott – Tiểu thuyết gia và thi hào lỗi lạc người Scotland

Walter Scott (14 tháng 8 năm 1771 – 21 tháng 9 năm 1832) là tiểu thuyết gia và thi hào lỗi lạc của Scotland. Trong sự nghiệp văn học nghệ thuật của mình Walter Scott đã sinh sống tại rất nhiều các quốc gia châu Âu và đã có được lượng người hâm mộ khổng lồ trên khắp lục địa này cũng như ở Bắc Mỹ, châu Á và Úc.

Ngày nay những tác phẩm văn học và thi ca lãng mạn của ông không còn được nhiều độc giả như thời kỳ đỉnh cao sự nghiệp của ông, tuy nhiên ông cũng đã để lại nhiều tác phẩm được coi là đại diện cho nền văn học cổ điển của Anh, như Ivanhoe, Rob Roy, Waverley, Trái tim của Midlothian (The Heart of Midlothian).

Tiểu sử

Ông sinh ngày 14 tháng 8 nắm 1771 tại thành phố Edinburgh, con của một luật sư người Scoland nổi tiếng. Khi nhỏ do bị bệnh thấp khớp ông được cha gửi đến ở cùng với ông bà nội tại trang trại Sandyknowe, nằm trên vùng biên giới xa xôi phía nam. Sau đó, do sức khoẻ, ông lại tiếp tục phải chuyển xuống sống tại thành phố Bath, Anh quốc.

Sau khi tốt nghiệp Đại học tổng hợp Edinburgh, ông tiếp nối con đường sự nghiệp của cha mình và trở thành luật sư tại Edinburgh (1792). Tuy nhiên tới năm 25 tuổi ông bắt đầu chuyển dần sang sự nghiệp văn chương. Bắt đầu bằng việc dịch thuật các tác phẩm văn học tiếng Đức. Ấn phẩm đầu tiên của ông là bản dịch cho các bản tình ca của Bürger - in năm 1796. Sau đó ông tiếp tục cho ra đời tuyển tập tình ca Scotland có tựa đề là "Đoàn hát rong tại vùng biên giới Scotland" (The Minstrelsy of the Scottish Border). Tác phẩm này đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc của ông tới lịch sử và văn học Scotland. Tác phẩm của ông nhận được sự hưởng ứng nồng hậu từ các độc giả khắp Scotland và từ đó ông quyết định bỏ nghề luật sư.

Năm 1797, do ảnh hưởng của tư tưởng phái Jacobin thời Cách mạng Pháp, ông đã chuyển sang Pháp sinh sống. Tại đây ông đã kết hôn với bà Margaret Charlotte Charpentier, con gái của Jean Charpentier tại Lyon, Pháp. Những biến động chính trị lịch sử tại Pháp thời kỳ này đã cho ông những kiến thức rất quý báu mà sau này đã được thể hiện trong các tác phẩm của ông.

Walter Scott nổi tiếng như một nhà thơ chuyên viết các bài thơ trữ tình và những bản tình ca. Nhiều bản tình ca do ông viết và biên dịch đã trở nên nổi tiếng như Bài thơ về người hát rong cuối cùng (The Lay of the Last Minstrel, 1805); Marmion (1809); Ellens dritter Gesang ("Ave Maria của Schubert", 1810); Bãi chiến trường Waterloo (The Field of Waterloo, 1815); Bonnie Dundee, 1830) v.v. Nhưng Walter Scott đã thành công hơn hết nhờ những tác phẩm văn xuôi về đề tài phiêu lưu lịch sử. Ông đã để lại những tác phẩm nổi tiếng thế giới như Rob Roy, Thằng lùn đen (The Black Dwarf), Nhà khảo cổ (The Antiquary), Old Mortality (1816). Tác phẩm văn học nối tiếng nhất của ông là Ivanhoe được xuất bản năm 1820, một câu chuyện có bối cảnh lịch sử của cuộc đấu tranh giữa người Normandy (từ Pháp) và người Saxon, cũng như cuộc đấu tranh giành quyền lực trong giới hiệp sĩ quý tộc Anh thế kỷ XII. Tác phẩm đã đưa ông lên đỉnh cao danh vọng khi ông được vua Anh phong hàm Nam Tước và trở thành Sir Walter Scott.

Ông mất năm 1832 tại Abbotsford. Ông được chôn tại nghĩa trang của Tu viện Dryburgh bên cạnh bức tượng William Wallace — một trong những anh hùng dân tộc lãng mạn nhất trong lịch sử Scotland.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Trần Văn Cẩn – Họa sĩ nổi tiếng Việt Nam

Trần Văn Cẩn – Họa sĩ nổi tiếng Việt Nam

Trần Văn Cẩn (1910 - 1994) là một họa sĩ nổi tiếng của Việt Nam, được mệnh danh là một trong bộ tứ danh họa hàng đầu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam: Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn. Ông cũng là người đã chỉnh sửa hoàn thiện mẫu Quốc huy Việt Nam theo ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo để trình Quốc hội phê duyệt thành dạng hoàn chỉnh như ngày nay.

Thân thế và niềm đam mê hội họa

Ông sinh ngày 13 tháng 8 năm 1910 tại thị xã Kiến An, tỉnh Kiến An (nay là quận Kiến An, thành phố Hải Phòng). Quê gốc phủ Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Sinh ra trong một gia đình trí thức nghèo, cha là một công chức bưu điện, ông được gia đình cho ăn học tử tế. Năm 1924, sau khi học hết hết bậc Tiểu học ở Kiến An, ông được gia đình đưa lên Hà Nội sống với bà nội.

Thuở nhỏ, chịu ảnh hưởng từ mẹ, vốn là một nghệ nhân làm nghề thủ công nặn tò he và đèn giấy bằng nan tre, và người cậu chuyên nghề vẽ đèn giấy, ông sớm có biểu lộ năng khiếu và sự ham thích với ngành hội họa. Sự ham thích này được cha ông tán thành. Chính vì vậy, chỉ sau chưa đến 2 năm học bậc Trung học, năm 1925, theo ý kiến của bố, ông thi vào Trường Kỹ nghệ thực hành (École de l’art appliqué) Hà Nội, học vẽ mẫu đăng ten và thiết kế đồ gỗ.

Năm 1930, ông tốt nghiệp và được điều về làm việc ở Viện Hải dương học Nha Trang, làm công việc vẽ, chép lại những con cá lạ đánh bắt được từ biển về để lưu trữ vào hồ sơ gốc. Tại đây, ông làm quen với một họa sĩ Pháp đến giúp Viện xây dựng mô hình để tham dự hội chợ triển lãm ở Paris, và bắt đầu làm quen với kỹ thuật hội họa phương Tây. Ông bắt đầu sáng tác những tác phẩm đầu tay của mình với chủ đề biển và cảnh cá. Không lâu sau, ông bỏ công việc ở Viện, quay về Hà Nội để theo đuổi ngành hội họa.

Năm 1931, sau 3 tháng học dự bị do họa sĩ Nam Sơn hướng dẫn, ông thi đậu vào Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, theo học khóa VI (1931-1936) cùng với Nguyễn Gia Trí, Lưu Văn Sìn, Nguyễn Văn Tại, Nguyễn Thụy Nhân, Vũ Đức Nhuận...

Thành danh tứ kiệt

Thời gian ở Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, ông cùng các bạn học vừa học tập vừa sáng tác. Năm 1933, ông cùng với Lê Phổ, Phạm Hậu, Nguyễn Khang, Trần Quang Trân, nghiên cứu về kỹ thuật sơn ta, để tìm cách pha chế để có thể vẽ được nhiều lớp sơn chồng lên nhau và mài, thể nghiệm thành công tranh sơn mài với sơn son, vỏ trứng. Năm 1934, tác phẩm đầu tay mang tên "Mẹ tôi" đã được tham dự triển lãm ở Paris. Năm 1935, tại triển lãm lần thứ nhất Hội Khuyến khích Kỹ thuật và Công nghệ (viết tắt là SADEAL), ông có bốn tác phẩm "Em gái tôi" (sơn dầu), "Cha con" (lụa), "Đi làm đồng" và "Cảnh bờ sông" (khắc gỗ màu) tham gia triển lãm và được tặng giải ngoại hạng và được cử vào Ban giám khảo. Năm 1936, ông tham gia triển lãm SADEAL lần II với ba bức tranh lụa: "Cô đơn", "Chân dung cô gái nhỏ" và "Chăn ngựa". Năm 1937 ông dự hội chợ triển lãm quốc tế Paris với bốn tác phẩm lụa: "Chân dung cô gái trên nền hoa đào", "Chợ hoa", "Thê" và "Mang cỏ cho ngựa ăn".

Tốt nghiệp với tác phẩm "Lều chõng" rất được đánh giá cao, nhưng khi ra trường, ông từ chối sự bổ nhiệm của chính quyền thuộc địa để tiếp tục tập trung vào trải nghiệm và sáng tác thử sức trên nhiều chất liệu khác nhau. Năm 1938, ông tham gia triển lãm SADEAL lần III tại Hải Phòng với các tác phẩm "Đi lễ chùa" (lụa), "Trong vườn" (sơn mài) và nhận được Giải Ngoại hạng, tác phẩm được gửi đi dự triển lãm ở Batavia. Năm 1939, ông tham gia triển lãm SADEAL lần IV với "Bên sông Hồng" (lụa), "Phong cảnh Huế" (sơn dầu). Năm 1940, ông gửi các tác phẩm "Gánh lúa" (lụa), "Ngư dân" (sơn dầu) sang tham dự triển lãm tại Tokyo.

Năm 1943, ông gia nhập nhóm Trung tâm nghệ thuật Việt Nam (Foyer de l’ Art Annamite - FARTA) do họa sĩ Lê Văn Đệ sáng lập, đồng thời gửi hai tác phẩm tham dự triển lãm là "Em Thúy" (sơn dầu) và "Gội đầu" (khắc gỗ), và được tặng giải nhất. Năm sau, ông gửi hai tác phẩm "Bên ao sen" (sơn dầu), "Hai thiếu nữ trước bình phong" (lụa) tham gia triển lãm FARTA lần 2. Cũng năm 1944, ông gửi tác phẩm "Nắng trong vườn" (sơn dầu) tham dự triển lãm "Duy nhất".

Chính những hoạt động của thế hệ họa sĩ tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương thời đó như Tô Ngọc Vân, Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Đỗ Cung, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Tường Lân, Lê Văn Đệ, Lương Xuân Nhị, Trần Văn Cẩn... đã tạo nên thời đại hoàng kim của những tác phẩm hội họa hiện đại ngay giai đoạn đầu ở Việt Nam. Đương thời, giới hội họa Việt Nam đã xưng tụng tứ kiệt hội họa Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn.

Sự nghiệp một đời

Là người dân thuộc địa, ông ít nhiều cảm tình với những nhà cách mạng đấu tranh giành độc lập. Mối cảm tình này đã thúc đẩy ông tham gia hoạt động trong phong trào Văn hóa Cứu quốc của Việt Minh, vẽ tranh cổ động "Cứu nông dân", "Trừ giặc đói", "Phá xiềng", "Bản đồ Việt Nam không thể chia cắt".

Cách mạng tháng Tám thành công, Trần Văn Cẩn cùng nhiều họa sĩ khác đã hồ hởi dựng hàng chục tranh cổ động quanh hồ Hoàn Kiếm. Bức "Nước Việt Nam của người Việt Nam" của Trần Văn Cẩn đã được căng trên toà nhà Địa ốc ngân hàng (nay là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam).

Năm 1946, triển lãm mỹ thuật toàn quốc lần đầu tiên dưới chế độ mới được mở tại Hà Nội. Bức "Xuống đồng" của Trần Văn Cẩn đã được trao giải nhất và được Hội Văn hóa Cứu quốc mua, cùng với bức "Bác Hồ làm việc ở Bắc bộ phủ" của Tô Ngọc Vân và "Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh" của Nguyễn Đỗ Cung.

Tháng 7/1948: tại Đại hội Văn nghệ toàn quốc, Trần Văn Cẩn được bầu vào Ban thường vụ Hội Văn nghệ Việt Nam.

Tháng 6/1954: Trần Văn Cẩn thay thế Tô Ngọc Vân (đã mất trong thời gian này) đảm nhiệm Hiệu trưởng trường Mỹ thuật và giữ cương vị này trong 15 năm (1954 -1969).

Với những đóng góp to lớn, Trần Văn Cẩn đã được trao nhiều huân chương cao quý, trong đó có Huân chương Lao động hạng nhất. Ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về văn học nghệ thuật (1996).

Năm 2010, một con phố thuộc khu đô thị Mỹ Đình, huyện Từ Liêm, Hà Nội được đặt tên Trần Văn Cẩn.

·         Tác phẩm tiêu biểu

·         Em Thúy (8 tuổi)

·         Em Thúy (24 tuổi)

·         Nữ dân quân vùng biển

·         Chân dung bác thợ lò

·         Thiếu nữ áo trắng

·         Gội đầu

·         Xuống đồng

·         Tát nước đồng chiêm

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Nguyễn Phúc Khuê Gia – Công chúa con Vua Minh Mạng – Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam

Nguyễn Phúc Khuê Gia – Công chúa con Vua Minh Mạng – Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam

Nguyễn Phúc Khuê Gia (chữ Hán: 阮福珪珈; 12 tháng 8 năm 1813 – 28 tháng 4 năm 1865), trước có tên là Chương Gia (璋珈), phong hiệu An Phú Công chúa (安富公主), là một công chúa con vua Minh Mạng nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam.

Tiểu sử

Hoàng nữ Khuê Gia sinh ngày 17 tháng 7 (âm lịch) năm Quý Dậu (1813), là con gái thứ hai của vua Minh Mạng, mẹ là Nhất giai Hiền phi Ngô Thị Chính. Khuê Gia là người con thứ tư của bà Hiền phi. Công chúa từ bé đã hiền lành đoan tĩnh, dễ bảo.

Năm Minh Mạng thứ 14 (1833), vua gả chồng cho hai vị công chúa là Khuê Gia và Uyển Diễm, đều là con của Hiền phi. Công chúa Khuê Gia hạ giá lấy Phò mã Đô úy Nguyễn Văn Túc, người Tân Hòa, Gia Định, là con trai của Tả quân Đô thống Chưởng phủ sự Lương Năng bá Nguyễn Văn Hiếu. Công chúa sinh được ba con trai và ba con gái.

Năm Thiệu Trị thứ 5 (1845), phò mã Túc mất. Năm Tự Đức thứ 7 (1854), bà Khuê Gia mới được sách phong làm An Phú Công chúa (安富公主).

Năm thứ 18 (1865), Ất Sửu, ngày 4 tháng 4 (âm lịch), công chúa Khuê Gia qua đời, thọ 53 tuổi, thụy là Trinh Tín (貞信). Mộ của bà được táng tại Dương Xuân Thượng, nay là một phần của phường Thủy Xuân, Huế.

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

Kido Takayoshi – Chính khách Nhật Bản dưới thời Minh Trị Duy Tân

Kido Takayoshi – Chính khách Nhật Bản dưới thời Minh Trị Duy Tân

Kido Takayoshi (木戸 孝允 (Mộc Hộ Hiếu Doãn) Kido Takayoshi?) (11 tháng 8 năm 1833 – 26 tháng 5 năm 1877), còn được gọi là Kido Kōin là một chính khách Nhật Bản dưới thời Mạc Mạt và Minh Trị Duy Tân. Ông sử dụng bí danh Niibori Matsusuke (新堀 松輔) (Tân Quật Tùng Phụ) khi ông hoạt động chống lại shogun.

Thời trai trẻ

Kido sinh ra ở Hagi, phiên Chōshū (ngày nay là tỉnh Yamaguchi) là con trai út của Wada Masakage (和田 昌景) (Hòa Điền Xương Cảnh), một bác sĩ samurai. Ông được gia đình Katsura nhận nuôi năm lên 7 tuổi, và cho đến năm 1865 vẫn được gọi là Katsura Kogorō (桂小 五郎) (Quế Tiểu Ngũ Lang). Ông được học tập tại học viện của Yoshida Shōin, từ đây ông tiếp nhận nền triết học trung thành với Hoàng gia.

Năm 1852, ông đến Edo để học kiếm thuật, lập mối quan hệ thân thiết với các samurai cấp tiến từ phiên Mito, học kỹ thuật pháo binh từ Egawa Tarōzaemon, và (sau khi quan sát việc đóng các con tàu nước ngoài tại Nagasaki và Shimoda), trở về Chōshū để giám sát việc đóng mới tàu chiến kiểu Tây đầu tiên của phiên mình.

Lật đổ Mạc phủ Tokugawa

Sau năm 1858, Kido đóng căn cứ ở dinh thự của phiên tại Edo, nơi ông làm nhiệm vụ liên lạc giữa chính quyền phiên và các nhân tố cấp tiến trong giới samurai trẻ, cấp bậc thấp ở Chōshū ủng hộ phong trào Sonnō jōi. Bị Mạc phụ nghi ngờ về mối quan hệ của ông với những người trung quân ở Mito, sau nỗ lực ám sát Andō Nobumasa, ông được chuyển đến Kyōto. Tuy nhiên, trong khi ở Kyoto, ông không thể ngăn cản được cuộc đảo chính ngày 30 tháng 9 năm 1863 của binh lính hai phiên Aizu và Satsuma, đánh đuổi quân Choshu ra khỏi thành phố. Ông cũng tham dự và nỗ lực bất thành của Choshu nhằm giành lại thành phố ngày 20 tháng 8 năm 1864, và buộc phải lẫn trốn với geisha tên là Ikumatsu, người sau này trở thành vợ ông.

Sau khi các phần tử cấp tiến dưới quyền Takasugi Shinsaku nắm quyền kiểm soát nền chính trị Choshu, Kido đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Liên minh Satchō, đóng vai trò quyết định trong Chiến tranh Boshin và cuộc Minh Trị Duy Tân sau này.

Chính khách thời Meiji

Sau khi lật đổ Mạc phủ Tokugawa, Kido giữ vai trò to lớn trong việc thành lập chính quyền Meiji. Là một sangi (Cố vấn Hoàng gia) ông giúp soạn thảo Ngũ cá điều ngự thệ văn, và khởi động các chính sách tập quyền hóa và hiện đại hóa. Ông trực tiếp thực hiện việc giải thể hệ thống han.

Năm 1871, ông đi cùng phái đoàn Iwakura trên chuyến hải hành vòng quanh thế giới đến Hoa Kỳ và châu Âu, và ông đặc biệt thích thú với nền chính trị và hệ thống giáo dục phương Tây. Trên đường trở về Nhật Bản, ông trở thành người chủ trương mạnh mẽ thành lập chính phủ đại nghị. Nhận ra rằng Nhật Bản không hề có tư cách thách thức các cường quốc phương Tây trong tình trạng hiện nay, ông cũng trở về Nhật Bản đúng lúc để ngăn chặn cuộc xâm lược Triều Tiên (Seikanron).

Kido mất vị trí đứng đầu nhóm đầu sỏ chính trị thời Meiji vào tay Ōkubo Toshimichi, và từ nhiệm để phản đối cuộc Viễn chinh Đài Loan năm 1874, mà ông chống đối kịch liệt.

Sau Hội nghị Ōsaka năm 1875, Kido đồng ý trở lại chính quyền, trở thành Chủ tịch của Hội đồng các Thống đốc tỉnh mà Hội nghị Osaka đã lập ra. Ông cũng chịu trách nhiệm trong việc dạy dỗ Thiên hoàng Meiji còn nhỏ tuổi.

Giữa cuộc nổi loạn Satsuma năm 1877, ông qua đời vì bệnh não. Lúc đó, ông mới có 43 tuổi.

Di sản

Nhật ký của Kido hé lộ cuộc đấu tranh nội tâm căng thẳng giữa một bên là lòng trung thành với phiên nhà Choshu, và một bên là lợi ích của quốc gia. Ông viết về việc thường phải chống lại những tin đồn thất thiệt ở quê nhà rằng ông đã phản bội bạn bè cũ; ý tưởng về một quốc gia vẫn còn tương đối mới ở Nhật Bản và vì vậy phần lớn các samurai quan tâm nhiều hơn đến bảo vệ đặc quyền của phiên mình.

Cùng với Saigō Takamori vàd Ōkubo Toshimichi, ông là một trong Ishin-no-Sanketsu (維新の三傑), nghĩa là, "Duy Tân Tam Kiệt. Cháu nội của em gái ông là chính trị gia Tokyo Kido Kōichi (木戸 幸一) (Mộc Hộ Hạnh Nhất).

Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN

Read More

[LUẬN VỀ DANH NGÔN & DANH NHÂN] - KỲ 9 – “Không gì có thể thay thế văn hóa đọc” - Günter Wilhelm Grass

Günter Wilhelm Grass – “Không gì có thể thay thế văn hóa đọc”.

Danh nhân Günter Wilhelm Grass đã từng nói: “Không gì có thể thay thế văn hóa đọc”. Và câu hỏi là: Văn hóa đọc là gì? Và tại sao không gì có thể thay thế văn hóa đọc?

TK (*) – Nghiệm: Chúng ta biết rằng một trong những câu chuyện dài của lịch sử được viết nên bởi các Nhà văn – Triết gia và những Nhà văn hóa học. Trong suốt chiều dài của lịch sử văn minh nhân loại, văn hóa đọc đi cùng với thời đại như là VĂN HÓA HOÀNG GIA – VĂN HÓA DÀNH CHO GIỚI TINH HOA.

Một trong những quốc gia được mệnh danh là thông minh nhất thế giới – DO THÁI, lấy văn hóa đọc sách như là một trong những văn hóa trọng tâm trong suốt chiều dài của lịch sử của một quốc gia thăng trầm nhất thế giới.

Marxim Gorki – Một trong những nhà văn nổi tiếng nhất mọi thời đại đã từng nói: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”, và như chúng ta biết rằng sách mở ra trước mắt tất cả chúng ta những chân trời mới.

Một trong những sự thay đổi kỳ diệu của văn minh toàn cầu chính là cách đây 500 năm – lần đầu tiên trong lịch sử trong lịch sử nhân loại, sách được trở nên “dân chủ hóa” thay vì đọc sách chỉ thuộc Văn hóa Hoàng Gia – vốn là văn hóa chỉ thuộc giới tinh hoa.

Trong suốt chiều dài của lịch sử nhân loại, chỉ có giới Hoàng Gia – tức là những người được chọn – những vị Vua tương lai – và những người trong Hoàng tộc mới “đọc sách” và được huấn luyện từ những Gia sư – vốn dĩ là những Triết gia – Nhà văn hóa.

Câu hỏi đặt ra là: Tại sao chỉ giới Hoàng Gia – giới Tinh hoa mới đọc sách? Còn hầu hết giới thường dân trong suốt chiều dài của lịch sử hơn 15000 năm (tính từ Công nguyên đến năm 1.500) thì hầu như không thể tiếp cận được sách – và đọc sách một cách bài bản?

Và câu trả lời là: Giới tinh hoa – Hoàng Gia đọc sách để học luật – hiểu luật – và đưa luật vào mô hình Quản trị Dân chúng và thực thi quyền lực của mình. Thực tế, việc học luật – hiểu luật được hiểu là nâng cao sự hiểu biết để trở thành Nhà lãnh đạo – Nhà Quản trị để Quản trị - Phụng sự dân chúng. Còn ngược lại, hầu như giới thường dân đều không tiếp cận được sách – và đọc sách đúng nghĩa bởi vì “cuộc sống của họ không dính dáng nhiều đến Quản trị - và cách vận hành của Bộ máy Quản trị (Phụng sự) Dân chúng không được dân chủ hóa một cách công khai”, và hơn thế nữa – không có một công nghệ bài bản để có thể phổ biến “sách” đến với mọi người. Và công cuộc phổ biến sách đến với mọi người chỉ thực sự được diễn ra cách đây 500 năm – khi Johannes Gutenberg – Người phát minh ra máy in đầu tiên của nhân loại với mục đích là in ra sách KINH THÁNH – và phổ biến KINH THÁNH đến với mọi người, thì từ thời điểm đó – một phong trào Dân chủ hóa đọc sách mới được diễn ra.

Thực tế, vào thời kỳ xa xưa – SÁCH chính là “BÍ KÍP”, có thể là Bí kiếp Quản trị - Bí kíp Dùng người – Bí kíp Quân sự - hoặc là Bí kíp “BÍ TRUYỀN” và chỉ được phép TRUYỀN MỘT CÁCH BÍ MẬT cho nhau, mà không thực sự được phổ biến như cách mà ngày nay biết về sách. Và điều đó có nghĩa phong trào DÂN CHỦ HÓA ĐỌC SÁCH đã mở ra một giai đoạn mới của nhân loại – mà như chúng ta biết là – BÌNH MINH CỦA KỶ NGUYÊN KHAI SÁNG – hay còn gọi là KỶ NGUYÊN PHỤC HƯNG.

Chính vì cuộc cách mạng hiện sinh – hay còn gọi là cuộc chuyển giao đầy tính đột phá từ cuộc sách mạng Dân chủ hóa Đọc sách – đã ra mở ra một thời kỳ mới của lịch sử nhân loại – thứ mà ta gọi là VĂN MINH được thừa hưởng trong nhiều thế kỷ sau đó.

Có thể nói, SÁCH LÀ TƯỚNG TIÊN PHONG TRONG CÔNG CUỘC KHAI MINH.

KHÔNG THỂ CÓ VĂN MINH NẾU THIẾU KHAI MINH. VÀ KHÔNG THỂ CÓ KHAI MINH NẾU THIẾU SÁCH.

Do đó, Sách trở thành TƯỚNG TIÊN PHONG TRONG CÔNG CUỘC KHAI MINH.

Ngày nay, một kỷ nguyên mới được mở ra – KỶ NGUYÊN THỨC TỈNH – KỶ NGUYÊN SÁNG TẠO.

Người ta nói rằng: Sau kỷ nguyên Tri thức – tức Kỷ nguyên Công nghệ Thông tin Tri thức – chính là KỶ NGUYÊN SÁNG TẠO – tức là KỶ NGUYÊN TỈNH THỨC, và có thể nói SÁCH – TRỞ THÀNH NGỌN HẢI ĐĂNG tiếp theo dẫn đầu một giai đoạn mới của lịch sử - GIAI ĐOẠN SÁNG TẠO – GIAI ĐOẠN TỈNH THỨC – mà tất cả chúng ta đang ở BÌNH MINH đó.

Đó cũng là lý do tại sao Günter Wilhelm Grass đã từng nói: “Không gì có thể thay thế văn hóa đọc”.

Günter Wilhelm Grass – là một Nhà văn Người Đức đoạt giải Nobel Văn học năm 1999 – tức là Nhà văn trong Kỷ nguyên hiện đại, và ngay cả thời đại mà có vẻ như mọi thứ cần được “số hóa” – thì VĂN HÓA ĐỌC SÁCH vẫn như ngọn hải đăng đứng sừng sửng trong cuộc cách mạng chuyển giao thiên niên kỷ đó.

Đó chính là VĂN HÓA ĐỌC SÁCH – VĂN HÓA SÁNG TẠO sẽ tiếp tục dẫn đầu trong một giai đoạn mới của lịch sử - GIAI ĐOẠN CỦA KỶ NGUYÊN TỈNH THỨC – KỶ NGUYÊN SÁNG TẠO – phía sau KỶ NGUYÊN NGUYÊN TRI THỨC – KỶ NGUYÊN THÔNG TIN TRI THỨC.

Và đó là lý do tại sao, “không gì có thể thay thế văn hóa đọc”.

Chào mừng bạn đến với kỷ nguyên mới của nhân loại – KỶ NGUYÊN TỈNH THỨC.

Chào mừng bạn đến với kỷ nguyên hiện tại – KỶ NGUYÊN SÁNG TẠO.

Chào mừng bạn đến với kỷ nguyên của những con người mới – những CON NGƯỜI TỈNH THỨC – những CON NGƯỜI SÁNG TẠO, với mục đích tối thượng sáng tạo nên con người mới của mình.

Và VĂN HÓA ĐỌC – VĂN HÓA SÁNG TẠO – VĂN HÓA THỨC TỈNH MỤC ĐÍCH SỐNG chính là văn hóa vĩ đại nhất trong giai đoạn đó.

Và bạn đang đứng ở BÌNH MINH CỦA MỘT KỶ NGUYÊN MỚI CỦA NHÂN LOẠI. Một kỷ nguyên THỨC TỈNH MỤC ĐÍCH SỐNG – SỐNG THEO ĐÚNG MỤC ĐÍCH – và trở thành NGƯỜI SỐNG ĐÚNG MỤC ĐÍCH.

Thông điệp từ TRẦN TRUNG KIÊN (TK) | ROYAL AUTHOR | ROYAL ADVISOR

Read More