Kim Lân – Nhà văn Việt Nam
Nguyễn Văn Tài
(sinh 1 tháng 8 năm 1920 - mất 20 tháng 7 năm 2007), thường được biết đến với
bút danh Kim Lân, là một nhà văn Việt Nam. Ông được biết đến với các tác phẩm
văn học như Vợ nhặt, Làng. Ngoài ra ông cũng được biết đến
qua vai diễn Lão Hạc trong phim Làng
Vũ Đại ngày ấy.
Tiểu sử
Ông quê ở làng Phù Lưu, xã Tân Hồng,
huyện Từ Sơn (nay thuộc phường Đông Ngàn, thành phố Từ Sơn), tỉnh Bắc Ninh,[1]
(năm 2008 thuộc vùng Hà Nội). Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, ông chỉ được học
hết bậc tiểu học rồi phải đi làm. Kim Lân bắt đầu viết truyện ngắn từ năm 1941.
Tác phẩm của ông được đăng trên các báo Tiểu thuyết thứ bảy và Trung Bắc chủ nhật.
Một số truyện (Vợ nhặt, Đứa con người vợ lẽ, Đứa con người cô đầu, Cô Vịa,...)
mang tính chất tự truyện nhưng đã thể hiện được không khí tiêu điều, ảm đạm của
nông thôn Việt Nam và cuộc sống lam lũ, vất vả của người nông dân thời kỳ đó.
Bút danh Kim Lân của ông được lấy từ tên của nhân vật Đổng Kim Lân trong Tuồng Sơn Hậu, một vai ông đã từng diễn.
Ông được dư luận chú ý nhiều hơn khi
đi vào những đề tài độc đáo như tái hiện sinh hoạt văn hóa phong phú ở thôn quê
(đánh vật, chọi gà, thả chim...). Các truyện: Đôi chim thành, Con mã mái, Chó săn... kể lại một cách sinh động những
thú chơi kể trên, qua đó biểu hiện một phần vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân
trước Cách mạng tháng Tám - những người sống cực nhọc, khổ nghèo nhưng vẫn yêu
đời, trong sáng, tài hoa.
Sau Cách mạng tháng Tám, Kim Lân tiếp
tục làm báo, viết văn. Ông vẫn chuyên về truyện ngắn và vẫn viết về làng quê Việt
Nam - mảng hiện thực mà từ lâu ông đã hiểu biết sâu sắc. Những tác phẩm chính:
Nên vợ nên chồng (tập truyện ngắn, 1955), Con chó xấu xí (tập truyện ngắn,
1962).
Sinh thời ông sống tại Hà Nội. Nǎm
2001, Kim Lân được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Ông từ
trần năm 2007 tại Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội, sau một thời gian dài chống chọi với
căn bệnh hen suyễn, hưởng thọ 87 tuổi.
Sự nghiệp văn học
Trong cả hai giai đoạn sáng tác, tuy
viết không nhiều nhưng giai đoạn nào Kim Lân cũng có những tác phẩm hay. Là một
cây bút truyện ngắn vững vàng, ông đã viết về cuộc sống và con người ở nông
thôn bằng tình cảm, tâm hồn của một người vốn sinh trưởng từ đồng ruộng.
Truyện ngắn Vợ nhặt và Làng của Kim
Lân đã được đưa vào trong sách giáo khoa ở Việt Nam. Năm 2005, truyện Vợ nhặt
được đưa vào đề thi môn văn kỳ thi của Đại học Kinh tế Huế và Nguyễn Thị Thu
Trang đã đạt điểm 10, gây xôn xao dư luận một thời. Truyện ngắn Làng được viết
về nông thôn Việt Nam thời kháng chiến chống Pháp và một gia đình người tản cư
thời đó.
Về tác phẩm Vợ nhặt, Kim Lân viết:
"Khi viết về nạn đói người ta thường viết về sự khốn cùng và bi thảm.
Khi viết về con người năm đói người ta hay nghĩ đến những con người chỉ nghĩ đến
cái chết. Tôi muốn viết một truyện ngắn với ý khác. Trong hoàn cảnh khốn cùng,
dù cận kề bên cái chết nhưng những con người ấy không nghĩ đến cái chết mà vẫn
hướng tới sự sống, vẫn hi vọng, tin tưởng ở tương lai. Họ vẫn muốn sống, sống
cho ra con người."
Gia Đình
Ông là cha của họa sĩ Thành Chương, nữ
họa sĩ Nguyễn Thị Hiền, họa sĩ Nguyễn Mạnh Đức, họa sĩ Nguyễn Từ Ninh, họa sĩ
Nguyễn Việt Tuấn.
Sự nghiệp diễn xuất
Ngoài sáng tác văn học, Kim Lân còn
tham gia đóng phim và kịch. Một số vai tiêu biểu ông tham gia diễn xuất có thể
kể đến:
+ Lão Hạc trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy
+ Lý Cựu trong phim Chị Dậu
+ Lão Pẩu trong phim Con Vá
+ Cả Khiết trong vở Cái tủ chè của Vũ Trọng Can
+ Cụ lang Tâm trong phim Hà Nội 12 ngày đêm
+ Bủ vả trong phim Vợ Chồng A Phủ
+ Vai ông bố làm vàng mã trong phim Những giấc mơ bằng giấy
+ Cụ thủ nhang trong phim Trạng Quỳnh (1989)
Một số sáng tác tiêu biểu
Truyện ngắn
+ Nên vợ nên chồng (trong tập truyện ngắn
1955)
+ Làng (1948)
+ Vợ nhặt (in trong tập truyện ngắn Con
chó xấu xí năm 1962)
Nguồn WIKIPEDIA
