Lưu Trọng Lư - Nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch người Việt Nam (1911–1991)

Lưu Trọng Lư - Nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch người Việt Nam (1911–1991)

Lưu Trọng Lư (19 tháng 6 năm 1911 – 10 tháng 8 năm 1991), là một nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam.

(*) Tiểu sử

Lưu Trọng Lư là người làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Ông sinh trưởng trong một gia đình quan lại xuất thân nho học. Thuở nhỏ, ông học trường tỉnh, rồi học ở Huế (đến năm thứ 3 tại Quốc học Huế) và Hà Nội. Sau đó, ông bỏ học đi dạy tư, làm văn và làm báo để kiếm sống.

Năm 1932, ông là một trong những nhà thơ khởi xướng và tích cực cổ vũ cho phong trào Thơ mới.

Năm 1933-1934, ông chủ trương mở Ngân Sơn tùng thư ở Huế.

Năm 1941, ông và thơ ông được Hoài Thanh và Hoài Chân giới thiệu trong quyển Thi nhân Việt Nam.

Sau Cách mạng Tháng Tám (1945), ông tham gia Văn hóa cứu quốc ở Huế. Những năm kháng chiến chống Pháp, ông tham gia hoạt động tuyên truyền, văn nghệ ở Bình Trị Thiên và Liên khu IV.

Sau 1954, ông công tác ở Bộ Văn hóa và làm Tổng Thư ký Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam. Năm 1957, ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

Ngày 10 tháng 8 năm 1991, Lưu Trọng Lư mất tại Hà Nội, thọ 80 tuổi. Sau khi mất, ông được an táng tại Nghĩa trang Văn Điển. Năm 1996, hài cốt ông được đưa về an táng tại Tân Thuận Tây, quận 7, TP. HCM. Ông đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2000.

Con trai thứ 9 của ông là đạo diễn Lưu Trọng Ninh.

(**) Tác phẩm

Thơ

• Tiếng thu (1939), 52 bài

• Tỏa sáng đôi bờ (1959)

• Người con gái sông Gianh (1966)

• Từ đất này (1971)

• Chị em (1973)

• Bâng khuâng (1988)

• Bao la sầu (1989)

• Cung đàn mùa xuân (nhạc Cao Việt Bách)

• Nắng mới (in trong tập thơ "Tiếng thu" năm 1939)

Sân khấu

• Nữ diễn viên miền Nam (cải lương)

• Cây thanh trà (cải lương)

• Xuân Vỹ Dạ (kịch nói)

• Anh Trỗi (kịch nói)

• Hồng Gấm, tuổi hai mươi tới rồi (kịch thơ,1973)

Văn xuôi

• Người sơn nhân (tập truyện ngắn, 1933)

• Những nét đan thanh (truyện ngắn, 1934)

• Huyền Không động (truyện ngắn, 1935)

• Cô Nguyệt (truyện ngắn, 1937)

• Con đười ươi (truyện ngắn, 1938)

• Huế - một buổi chiều (truyện ngắn, 1938)

• Một người đau khổ (truyện ngắn, 1939)

• Chạy loạn (truyện ngắn, 1939)

• Cô gái tân thời (truyện ngắn, 1939)

• Một tháng với ma (truyện ngắn, 1940)

• Chiếc cáng xanh (truyện dài, 1941)

• Khói lam chiều (truyện dài, 1941)

• Cô Nhung (truyện ngắn, 1941)

• Mẹ con (truyện ngắn, 1942)

• Em là gái trong khung cửa (truyện ngắn, 1942)

• Dòng họ (truyện ngắn, 1943)

• Hổ với Mọi (truyện ngắn, 1944)

• Chiến khu Thừa Thiên (truyện vừa, 1952)

• Truyện cô Nhụy (truyện vừa, 1962)

• Mùa thu lớn (tuỳ bút, hồi ký, 1978)

• Nửa đêm sực tỉnh (hồi ký, 1989)

(*) Đánh giá

Là một trong những người tiên phong của Phong trào Thơ mới, những bài thơ của ông mà "nhiều bài thực không phải là thơ, nghĩa là những công trình nghệ thuật, mà chính là tiếng lòng thổn thức cùng hòa theo tiếng thổn thức của lòng ta" đã góp phần khẳng định vị thế của Thơ mới.

...Con nai vàng ngơ ngác

Đạp trên lá vàng khô... (Tiếng thu)

hay người mẹ với:

...Nét cười đen nhánh sau tay áo

Trong nắng trưa hè trước dậu thưa (Nắng mới)

trong thơ Lưu Trọng Lư đã trở thành những biểu tượng vượt thời gian.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN sưu tầm & phát hành!

///---

Read More

Ivan Sergeyevich Turgenev – Nhà văn, nhà soạn kịch nổi tiếng người Nga thế kỷ 19

 Ivan Sergeyevich Turgenev – Nhà văn, nhà soạn kịch nổi tiếng người Nga thế kỷ 19

Ivan Sergeyevich Turgenev (tiếng Nga: Иван Сергеевич Тургенев, phiên âm tiếng Việt: Tuốc-ghê-nhép) (9 tháng 11 năm 1818 - 3 tháng 9 năm 1883) là một nhà văn và nhà soạn kịch nổi tiếng của Nga thế kỉ 19. Tiểu thuyết Cha và con (Отцы и Дети) của ông được coi là một trong những tác phẩm lớn nhất thế kỉ 19.

Tiểu sử

Ivan Turgenev sinh ngày 9 tháng 11 (lịch cũ ngày 28 tháng 10) năm 1818 trong một gia đình quý tộc ở Oryol thuộc Đế quốc Nga. Cha ông, Sergei Nikolaevich Turgenev, là một đại tá kỵ binh trong quân đội Nga Hoàng, ông mất năm Ivan 16 tuổi, mẹ của Turgenev là bà Varvara Petrovna Lutovinova, một phụ nữ có học, thông minh, chăm lo đến việc học hành của con cái nhưng đối xử tàn nhẫn, khắc nghiệt với nông nô. Hình ảnh bà mẹ khó tính ấy đã khắc sâu trong tâm khảm ông và được ông thể hiện trong nhiều tác phẩm sau này.

Bước vào đại học, Turgenev học năm đầu tiên tại Đại học Moskva sau đó chuyển đến Đại học Sankt-Peterburg để học văn học Nga và ngữ văn. Thời gian này ông bắt đầu làm thơ hoặc văn và những câu chuyện như người ăn xin... Đến năm 1938 Ivan được gửi tới Đại học Berlin để học triết học (đặc biệt là triết học Hegel) và lịch sử. Ở đây ba năm, ông có dịp làm quen với nhiều nhà văn, nhà triết học trẻ tuổi nổi tiếng như Stankevic, Bakunin...

Năm 1841, nhà văn trở về nước. Năm 1842 bảo vệ luận án tiến sĩ ở Petersburg. Ước mơ trở thành một giáo sư triết học những không được hành nghề vì có nhiều tư tưởng tiến bộ.

Từ 1847, ông ra nước ngoài cho đến cuối đời. Tháng 11 năm 1850, mẹ mất, ông trở về để tang. Nhờ đó mà ông được thừa kế một gia sản lớn, có điều kiện đi du lịch và sáng tác. Ông là một người yêu Tổ quốc, có tư tưởng tự do chủ nghĩa nhưng sợ bão táp cách mạng, sợ đổ máu, nhưng vẫn ôm khát vọng giải phóng nhân dân Nga khỏi chế độ chuyên chế. Trong Thư gửi Gogol ông từ bỏ ý định trở thành nhà triết học mà say mê văn học.

Turgenev chưa từng cưới vợ tuy rằng ông có con với một trong số những nông nô của gia đình. Ông là người ít lời, thận trọng và nói chuyện nhẹ nhàng. Bạn văn thân thiết của Ivan là Gustave Flaubert, trong khi quan hệ của ông với những nhà văn lớn của Nga cùng thời như Lev Tolstoy và Fyodor Dostoevsky lại khá căng thẳng vì sự đối kháng về quan điểm, Turgenev là người có tư tưởng thân phương Tây trong khi Tolstoy và Dostoevsky lại là hai người thân Xla-vơ.

Thời gian cuối đời Turgenev không sống ở Nga mà ông thường qua lại giữa Baden-Baden, một thành phố nhỏ ở Đức, và Paris. Ivan Turgenev qua đời tại Bougival ở gần Paris ngày 4 tháng 9 năm 1883 do ung thư cột sống. Ngày 1 tháng 10 năm 1883 thi hài ông được đưa từ Paris về nước và an táng tại nghĩa trang Voncovo, St.Peterburg ngày 9 tháng 10 năm 1883. Sau khi mất bộ não của nhà văn đã được đem cân thử và nó nặng tới 2021 gram. Hành tinh 3323 Turgenev đã được đặt theo tên của ông.

Sự nghiệp

Ivan Turgenev tập sáng tác văn học từ khá sớm. Năm 1846, ông viết truyện ký đầu tiên nhưng tên tuổi của ông chỉ thực sự được biết đến sau tập 25 truyện ngắn Bút ký người đi săn (Записки охотника) được sáng tác trong khoảng thời gian từ 1847 đến 1852. Được sáng tác trong những cuộc đi săn của nhà văn ở điền trang Spasskoye, tập sách nói về thiên nhiên nước Nga và cuộc sống, phẩm chất của những người nông nô bằng phong cách viết theo chủ nghĩa hiện thực của Turgenev và phản ánh tư tưởng chống chế độ nông nô của ông.

Năm 1852, sau bài điếu văn viếng lễ tang Gogol, ông bị bắt giam gần một tháng và đưa về quản thúc ở trang trại hơn một năm. Tại đây ông viết Mumu (1954), tố cáo chế độ nông nô. Năm 1854 nhà văn bắt đầu chuyển sang sống ở nước ngoài và cho ra đời những cuốn tiểu thuyết đề cập đến số phận trí thức quý tộc như: Rudin (Рудин) (1856), Tổ quý tộc (Дворянское гнездо) (Dvarjanskoje Gnezdo, 1859). Năm 1860 và 1862 Turgenev cho xuất bản hai tác tiểu thuyết xuất sắc nhất của ông, đều viết về cuộc sống Nga trước ngày chế độ nông nô sụp đổ. Đêm trước (Накануне) (Nakanune, 1860), tác phẩm đầu tiên thể hiện hình ảnh người trí thức bình dân, dân chủ trong văn học Nga. Điều này thể hiện rõ nhất trong Cha và con (Отцы и дети). Bên cạnh tiểu thuyết, Turgenev còn sáng tác kịch và truyện ngắn, tác phẩm lớn cuối cùng của ông là Thơ văn xuôi (Stikhotverenja v Proze, 1878 - 1882) gồm các bài ký ngắn, trữ tình.

Ivan Turgenev được coi là một trong những nhà văn lớn nhất nước Nga thế kỉ 19, các tác phẩm của ông thường được so sánh với các tác phẩm của hai nhà văn lớn cùng thời là Lev Tolstoy và Fyodor Dostoevsky.

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận - www.danhnhan.net

Read More

GEORGE BERNARD SHAW - Tác giả, nhà soạn kịch đạt giải Nobel văn học 1925

George Bernard Shaw (26 tháng 7 năm 1856 – 2 tháng 11 năm 1950) là nhà soạn kịch người Anh gốc Ireland đoạt giải Nobel Văn học năm 1925.

Tiểu sử

George Bernard Shaw sinh ở Dublin, là con thứ ba của George Carr Shaw (1814 – 1885) và Lucinda Elizabeth Shaw (1830 – 1913). Cha trước làm công chức sau chuyển sang buôn ngũ cốc bị thua lỗ trở thành người nghiện rượu, mẹ là ca sĩ chuyên nghiệp, chị gái của Lucinda Frances (1853 – 1920)– cũng là một nữ ca sĩ opera nổi tiếng. Lúc nhỏ Shaw học kém nhưng lại có khiếu về âm nhạc, sớm hiểu và yêu thích tác phẩm của các nhạc sĩ danh tiếng, học thêm về hội họa ở Dublin. Lúc 15 tuổi ông làm nhân viên tập sự, thủ quỹ cho một hãng bất động sản. Năm 1876, ông theo mẹ và hai chị đến London sinh sống, viết các bài phê bình âm nhạc cho các báo để kiếm tiền, tự học, quan tâm và tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Năm 1884 ông tham gia thành lập Hội Fabian (Fabian Society) - tổ chức của các trí thức Anh chủ trương quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội bằng con đường hòa bình.

Thời kì 1879-1883, Shaw viết tiểu thuyết đầu tay Immaturity (Non nớt) và 5 tác phẩm khác nhưng chưa được in; cuốn An Unsocial Socialist (Một người xã hội chủ nghĩa phi xã hội, 1884) là tiểu thuyết đầu tiên được in năm 1887.

Shaw được coi là cha đẻ của "kịch ý niệm", ông bắt đầu sáng tác kịch từ năm 1885, nhưng bắt đầu nổi tiếng với vở Widowers' Houses (Những ngôi nhà của những người góa vợ, 1892). Đến năm 1903, kịch của ông chiếm lĩnh sân khấu Mỹ, Đức; năm 1904 chiếm lĩnh sân khấu trong nước. Ông càng nổi tiếng thêm khi vua Anh đến dự buổi biểu diễn vở John Bull's Other Island (Hòn đảo khác của John Bull, 1904), sau đó kịch của ông lan tràn sang các nước châu Âu. Shaw được coi là nhà soạn kịch xuất sắc nhất nước Anh, ông muốn dùng nghệ thuật để thức tỉnh con người trước yêu cầu phải thay đổi trật tự tư sản với tất cả các thể chế và tập tục của nó. Ông nhấn mạnh đến chức năng giáo dục của sân khấu, nhưng xem chức năng giáo dục không phải là sự áp đặt từ phía nhà viết kịch mà là khơi dậy nhu cầu thẩm mĩ của chính khán giả. Những vấn đề gay gắt của xã hội đương thời như thế lực khuynh đảo của đồng tiền, các kiểu bóc lột, tình trạng nghèo khổ của người dân kéo theo các tệ nạn xã hội được phản ánh rõ nét trong kịch của Shaw. Phong cách kịch của Shaw thiên về trào lộng, châm biếm, tìm đường đến chân lí thông qua những nghịch lí.

Ông đi du lịch nhiều nơi ở các nước châu Âu, châu Phi, Liên Xô... Trong 2 năm 1932-1933 ông đi vòng quanh thế giới, thăm châu Mỹ và Nhật Bản.

Năm 1923, vở Saint Joan (Nữ thánh Joan) ra đời và được đánh giá là đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Shaw, hai năm sau ông được nhận giải Nobel. Shaw dùng tiền thưởng của giải thành lập Quỹ Văn học dành cho các tác giả viết kịch. Ông mất năm 1950 tại nhà riêng ở Hertfrordshire, Anh.

Tác phẩm

·                    Immaturity (Non nớt, 1879), tiểu thuyết

·                    The Irrational Knot (Cuộc hôn nhân không hợp lí, 1880), tiểu thuyết

·                    Love Among the Artists (Tình nghệ sĩ, 1881), tiểu thuyết

·                    Cashel Byron's Profession (Nghề của Cashel Byron, 1882), tiểu thuyết

·                    An Unsocial Socialist (Một người xã hội chủ nghĩa phi xã hội, 1884), tiểu thuyết

·                    The Man of Destiny (Con người của số phận, 1885), kịch

·                    You Never Can Tell (Bạn chẳng bao giờ nói được, 1886), kịch

·                    The quintessense of Ibsenism (Tinh túy của chủ nghĩa Ibsen, 1891), khảo cứu

·                    Widowers' Houses (Những ngôi nhà của những người góa vợ, 1892), kịch

·                    The Philanderer (Anh chàng hào hoa, 1893), kịch

·                    Arms and the Man (Vũ khí và con người, 1894), kịch

·                    The Devil's Disciple (Đồ đệ của quỷ, 1896-1897), kịch

·                    Caesar and Cleopatra (Caesar và Cleopatra, 1901), kịch

·                    Mrs. Warren's Profession (Nghề nghiệp của bà Warren, 1902), kịch

·                    Man and Superman (Con người và siêu nhân, 1903), kịch

·                    John Bull's Other Island (Hòn đảo khác của John Bull, 1904), kịch

·                    Major Barbara (Thiếu tá Barbara, 1905), kịch

·                    The Doctor's Dilemma (Tình trạng tiến thoái lưỡng nan của người bác sĩ, 1906), kịch

·                    Fanny's Frist Play (Vở kịch đầu tay của Fanny, 1909), kịch

·                    The Shewing Up of Blanco Posnet (Vạch trần Blanco Posnet, 1909), kịch

·                    Misalliance (1910), kịch

·                    Pygmalion (1912), kịch

·                    Androcles and the Lion (Androcles và sư tử, 1913), kịch

·                    Common Sense about the War (Suy nghĩ lành mạnh về chiến tranh, 1914), tiểu luận

·                    Augustus does his bit (Augustus thực hiện nghĩa vụ của mình, 1917), kịch

·                    Heartbreak House (Ngôi nhà trái tim tan vỡ, 1919), kịch

·                    Back to Methuselah (Trở lại Methuselah, 1921), kịch

·                    Saint Joan (Nữ thánh Joan, 1923), kịch

·                    The Intelligent Woman's Guide to Socialism and Capitalism (Cẩm nang về chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản dành cho phụ nữ, 1928), tiểu thuyết tường thuật

·                    The Apple Cart (Xe chở táo, 1929), kịch

·                    Too True To Be Good (Xấu nhưng là sự thật, 1931), kịch

·                    On the Rocks (Mắc cạn, 1933), kịch

·                    Millionainess (Nữ triệu phú, 1936), hài kịch

·                    Buoyant Billions (Bạc tỉ của Buoyant, 1946-1948), kịch

·                    Shakes versus Shaw (Shakes chống lại Shaw, 1949), kịch

·                    Farfetched fables (Những truyện ngụ ngôn khó tin, 1950), kịch

Read More