Maria Nikolayevna (Romanov) – Nữ Đại vương công của Nga

Maria Nikolayevna (Romanov) – Nữ Đại vương công của Nga

 

Chân dung Maria Nikolayevna (Romanov) – Nữ Đại vương công của Nga

Maria Nikolayevna (Romanov)
Sinh	26 tháng 6, 1899 Cung điện Peterhof, Saint Peterburg, Nga
Mất	17 tháng 7, 1918 (19 tuổi) Yekaterinburg, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga
Tên đầy đủ	Maria Nikolaevna Romanova
Hoàng tộc	Nhà Romanov-Holstein-Gottorp
Thân phụ	Nicholas II của Nga
Thân mẫu	Aleksandra Fyodorovna (Alix xứ Hessen)
Tôn giáo	Chính thống giáo Nga

 

Nữ Đại vương công Maria Nikolayevna của Nga (Maria Nikolaevna Romanova; tiếng Nga: Великая Княжна Мария Николаевна, (26 tháng 6 [lịch cũ 14 tháng 6] năm 1899 – 17 tháng 7 năm 1918). Vào năm 1900 và sau đó, sinh nhật của cô diễn ra vào ngày 26 theo lịch mới. Là con gái thứ ba của Sa hoàng Nicholas II của Nga và Sa hậu Alexandra Feodorovna (Alix của Hessen). Là chị gái của Nữ Đại vương công Anastasia nổi tiếng. Thông qua mẹ của mình, Maria còn là cháu cố của Victoria của Anh. Cô và gia đình cùng những người hầu cận bị xử bắn bởi những người Bolshevik Nga năm 1918 dẫn đến việc được Giáo hội Chính thống Nga phong thánh.

Các chị gái của Maria là Nữ Đại vương công Olga, Tatiana. Các em của cô gồm có Nữ Đại vương công Anastasia và Thái tử Alexei, người thừa kế của Đế quốc Nga.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net cập nhật

Read More

Marcello Malpighi – Bác sĩ, Nhà sinh vật học người Ý

Marcello Malpighi – Bác sĩ, Nhà sinh vật học người Ý

Marcello Malpighi – Bác sĩ, Nhà sinh vật học người Ý

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Sinh	10 tháng 3 năm 1628 Crevalcore, Ý
Mất	29 tháng 11, 1694 (66 tuổi) Rome, Ý
Quốc tịch	Ý
Trường lớp	Đại học Bologna
Nổi tiếng vì	Tiểu thể Malpighi Hệ thống ống lượn Malpighi Kim tự tháp Malpighi
Ngành	Bác sĩ Sinh vật học
Nơi công tác	Đại học Bologna

 

Marcello Malpighi (1628-1694) là bác sĩ và nhà sinh vật học người Ý. Vào năm 1660, lần đầu tiên trong lịch sử, Malpighi sử dụng kính hiển vi để quan sát các mao mạch. Vài năm sau, ông nghiên cứu da và tiểu thể Malpighi trong gan và lá lách. Ông còn sử dụng kính hiển vi để nghiên cứu sự phát triển của phôi gà. Tên của ông dùng để đặt cho tiểu hành tinh 11121 Malpighi cũng như nhiều thành phần trong các cơ quan ở mức độ mô học như tiêu thể Malpighi trong gan và lách, lớp Malpighi trong biểu mô, tháp Malpighi trong thận, quản cầu Malpighi trong tiểu cầu thận,...

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

Alessandro Manzoni – là một nhà thơ và tiểu thuyết gia người Ý

Alessandro Manzoni – là một nhà thơ và tiểu thuyết gia người Ý

Alessandro Manzoni – là một nhà thơ và tiểu thuyết gia người Ý

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Sinh	Alessandro Francesco Tommaso Manzoni 7 tháng 3 năm 1785 Milan, Duchy of Milan
Mất	22 tháng 5 năm 1873 (88 tuổi) Milan, Vương quốc Ý
Nơi an táng	Nghĩa địa Milano
Nghề nghiệp	Nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch
Quốc tịch	Áo-Ý
Trào lưu	Chủ nghĩa lãng mạn
Phối ngẫu	Enrichetta Blondel (cưới 1808–1833); her death Teresa Borri (cưới 1837–1861); her death
Con cái	Giulia Claudia (1808–1834) Pietro Luigi (1813–1873) Cristina (1815–1841) Sofia (1817–1845) Enrico (1819–1881) Clara (1821–1823) Vittoria (1822–1892) Filippo (1826–1868) Matilde (1830–1856)
Thân nhân	Cesare Beccaria (ông nội) Massimo D'Azeglio (con rể)

 

 

Alessandro Francesco Tommaso Manzoni (tiếng Ý: [alesˈsandro manˈdzoːni]; 07 tháng 3 năm 1785 - ngày 22 tháng 5 năm 1873) là một nhà thơ và tiểu thuyết gia người Ý. Ông nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết I Promessi Sposi (Người được đính hôn, 1840), thường được xếp hạng trong số những kiệt tác của văn học thế giới. Cuốn tiểu thuyết cũng là một biểu tượng của Risorgimento Ý, cả về thông điệp yêu nước của nó và bởi vì nó là một mốc quan trọng trong sự phát triển của, thống nhất tiếng Ý hiện đại.

Tiểu sử

Manzoni sinh ra tại Milan, Ý, vào ngày 07 tháng 3 năm 1785. Pietro, cha ông, tuổi khoảng năm mươi, thuộc về một gia đình cũ của Lecco, ban lãnh chúa phong kiến ​​của Barzio, trong Valsassina. Ông ngoại của ông, Cesare Beccaria, là một tác giả nổi tiếng và nhà triết học, và mẹ anh Giulia có tài năng văn học.

Alessandro trẻ tuổi đã trải qua hai năm đầu tiên trong đời ở Cascina Costa trong Galbiate và cậu đã được bà vú Caterina Panzeri nuôi nấng. Năm 1792 cha mẹ của cậu chia tay và mẹ của cậu bắt đầu một mối quan hệ với Carlo Imbonati trí thức, họ di chuyển đến nước Anh và sau đó đến Paris. Vì lý do này, con trai của họ đã được nuôi nấng ở một số viện nghiên cứu tôn giáo.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

Mikhail Sergeyevich Gorbachyov – là nhà lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới 1991

Mikhail Sergeyevich Gorbachyov – là nhà lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới 1991

 

Mikhail Sergeyevich Gorbachyov – là nhà lãnh đạo Liên bang Xô viết
từ năm 1985 tới 1991

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Sinh	Mikhail Sergeyevich Gorbachev 2 tháng 3 năm 1931 Bắc Caucasus Krai, CHXHCNXVLB Nga, Liên Xô
Mất	30 tháng 8 năm 2022 (91 tuổi) Moskva, Nga
Đảng chính trị	Đảng Cộng sản Liên Xô (1950–1991) Độc lập (1991–2001; 2004–2007) Đảng Xã hội Dân chủ (2001–2004) Liên minh Xã hội Dân chủ (2007–2014)
Phối ngẫu	Raisa Gorbachova (1953-1999)
Con cái	Irina Mikhailovna Virganskaya
Alma mater	Đại học Quốc gia Moskva

 

Mikhail Sergeyevich Gorbachev (phiên âm tiếng Việt: Mi-kha-i-ư Se-rê-ghê-vích Goóc-ba-chốp; tiếng Nga: Михаи́л Серге́евич Горбачёв, Mihail Sergeevič Gorbačëv; IPA: [mʲɪxʌˈil sʲɪrˈgʲejɪvʲɪʨ gərbʌˈʨof] thường được Anh hoá thành Gorbachev; 2 tháng 3 năm 1931 - 30 tháng 8 năm 2022), là nhà lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới 1991. Những nỗ lực thực hiện cải cách của ông đã gây nên làn sóng bất bình trong dư luận vì làm Liên Xô tan rã, chấm dứt Chiến tranh Lạnh với thất bại của khối xã hội chủ nghĩa. Ông bị coi là kẻ tội đồ vì đã làm sụp đổ một siêu cường hùng mạnh trong hàng chục năm đứng vững, là nguyên nhân chính dẫn đến việc làm sụp đổ hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và sự giải thể của khối quân sự Warszawa cùng với Hội đồng tương trợ kinh tế SEV.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

Minh Tuyên Tông – Nhân vật Hoàng Gia Trung Quốc – là vị Hoàng đế thứ năm của triều đại nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc

Minh Tuyên Tông – Nhân vật Hoàng Gia Trung Quốc – là vị Hoàng đế thứ năm của triều đại nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc

 

Minh Tuyên Tông – Nhân vật Hoàng Gia Trung Quốc
– là vị Hoàng đế thứ năm của triều đại nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Hoàng đế Đại Minh	Nhân vật Hoàng Gia Trung Quốc
Trị vì	27 tháng 6 năm 1425 – 31 tháng 1 năm 1435 (9 năm, 218 ngày)
Tiền nhiệm	Minh Nhân Tông
Kế nhiệm	Minh Anh Tông
Sinh	25 tháng 2, 1398
Mất	31 tháng 1 năm 1435 (36 tuổi) Càn Thanh cung, Tử Cấm Thành, Trung Quốc
An táng	Cảnh lăng (景陵), Thập Tam Lăng
Thê thiếp	Cung Nhượng Chương Hoàng hậu Hiếu Cung Chương Hoàng hậu Hiếu Dực Chương Hoàng hậu
Tên húy Niên hiệu	Chu Chiêm Cơ (朱瞻基) Tuyên Đức (宣德): 8 tháng 2, 1426–17 tháng 1, 1436
Thụy hiệu	Hiến Thiên Sùng Đạo Anh Minh Thần Thánh Khâm Văn Chiêu Vũ Khoan Nhân Thuần Hiếu Chương Hoàng đế (憲天崇道英明神聖欽文昭武寬仁純孝章皇帝)
Miếu hiệu	Tuyên Tông (宣宗)
Triều đại	Nhà Minh
Thân phụ	Minh Nhân Tông
Thân mẫu	Thành Hiếu Chiêu Hoàng hậu

 

Minh Tuyên Tông (chữ Hán: 明宣宗, 25 tháng 2, 1398 – 31 tháng 1, 1435), là vị Hoàng đế thứ năm của triều đại nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc. Ông trị vì từ năm 1425 đến 1435, tổng cộng 10 năm. Trong suốt thời đại của mình, ông chỉ dùng 1 niên hiệu là Tuyên Đức (宣德), nên sử gia thường gọi ông là Tuyên Đức Đế (宣德帝), hiệu là Trường Xuân Chân Nhân.Trong 10 năm trị vì, ông thể hiện là một vị hoàng đế đức hạnh tài năng, được các nhà sử gia đời sau gọi là “Nhân Tuyên chi trị”, nổi tiếng là vị quân vương giữ nước giữ thành, một nhân vật được đánh giá rất cao trong lịch sử Trung Hoa; ngoài ra ông còn rất nổi danh là vị hoàng đế kiêm nghệ thuật gia.

Ông kế vị và ở ngôi trong một thời kì thịnh trị của Đại Minh. Thời đại của ông và cha ông, Minh Nhân Tông Hồng Hi Hoàng đế được sử gia đời sau xưng tụng là Nhân Tuyên chi trị (仁宣之治).

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

THOMAS ROBERT MALTHUS - Nhà Kinh tế học người Anh

Thomas Robert Malthus, (13 tháng 2, 1766 – 23 tháng 12, 1834), hội viên FRS, là một nhà nhân khẩu học, nhà kinh tế học người Anh. Ông là một trong những đại biểu của kinh tế học cổ điển. Ông sống cùng thời với David Ricardo, là bạn thân và cũng là đối thủ về lý luận của Ricardo. Malthus có nhiều đóng góp vào các học thuyết kinh tế và các đóng góp vào lĩnh vực dân số, đặc biệt là vấn đề sự gia tăng dân số thông qua Thuyết dân số của ông.

Đời sống cá nhân

Thomas Robert Malthus, là con thứ hai trong tám người con của Daniel và Henrietta Malthus, một gia đình thành đạt, cha của ông là bạn của nhà triết học David Hume và cũng có quen biết Jean-Jacques Rousseau. Thời trẻ ông được giáo dục tại nhà đến khi ông được vào Trường dòng của Đại học Cambridge năm 1784. Ở trường, ông đã nổi tiếng là một sinh viên xuất sắc. Ông nhận được các giải về các bài diễn thuyết, tiếng Latin và tiếng Hy lạp, nhưng chuyên ngành chính của ông là toán học. Ông tốt nghiệp năm 1788 và nhận bằng thạc sĩ năm 1791. Hai năm sau đó, ông trở thành giáo viên của trường.

Malthus kết hôn với Harriet Eckersall vào năm 1804, và có ba người con: Henry, Emily và Lucy. Năm 1805 ông trở thành giáo sư, giảng viên kinh tế chính trị người Anh đầu tiên của trường East India Company College thuộc Hertford Heath và giữ chức vụ này đến cuối đời. Các sinh viên của ông thường viết tên ông một cách trừu mến "Pop" hay "Population" Malthus (Malthus "dân số"). Năm 1818, Malthus trở thành hội viên của Hội Hoàng gia.

Ông mất năm 1834, thọ 68 tuổi và được chôn cất tại Bath Abbey ở Anh.

Thuyết dân số

Năm 1798, quyển sách của mục sư trẻ tuổi T. Malthus: “Kinh nghiệm về quy luật dân số” ra đời và chịu nhiều công kích. Vì vậy từ năm 1799-1802 T. Malthus đi du lịch các nước châu Âu để thu thập thêm kiến thức. 5 năm sau ông cho tái bản quyển sách trên với lời tựa khẳng định quan điểm chính không thay đổi: “Liên quan đến đến ý tưởng của tôi, tôi tin rằng, sẽ không có cải chính điều trước đây. Theo quan điểm đó cũng cần phải công nhận rằng, nghèo đói và khốn cùng của những tầng lớp thấp của xã hội là điều ác khó chữa. Nhưng nếu có điều gì sai lầm, ngoài ý muốn của tôi, tiềm ẩn trong nghiên cứu này, thì chúng không thể có ảnh hưởng lớn đến bản chất những trình bày của tôi”.

Ý nghĩa khoa học trong “Kinh nghiệm về quy luật dân số” là sự tiên đoán về những xu hướng kinh tế xã hội liên quan đến tăng dân số, là cơ sở lý luận cho các nghiên cứu sau này. Lý thuyết của T. Malthus chỉ ra nguyên nhân của nghèo đói bằng một tỷ lệ đơn giản giữa tốc độ tăng trưởng dân số với tốc độ tăng trưởng của cải – tương ứng với mức sống tối thiểu. Nội dung chính được thể hiện như sau: Trong điều kiện thuận lợi, dân số, nếu tăng theo cấp số nhân sẽ đạt số lượng gấp đôi sau 20-25 năm, còn sản xuất thực phẩm và đồ tiêu dùng cần thiết chỉ tăng theo cấp số cộng, thì (dân số) sẽ không thể tăng thêm với tốc độ đó nữa. Khi đó, do bùng nổ dân số, nghèo đói sẽ đe dọa vận mệnh toàn nhân loại. Về mặt này T. Malthus chịu ảnh hưởng của lý thuyết phổ biến thời bấy giờ - quy luật giảm dần sự màu mỡ của đất. Đến năm 1826, cuốn sách của ông được tái bản lần thứ sáu.

Tuy nhiên các tính toán của ông đã không hoàn toàn phù hợp với thực tế, vì trong hai thế kỷ gần đây tốc độ tăng dân số vẫn xảy ra mà không bị cản trở bởi nghèo đói.

Về căn bản, ý tưởng trong tác phẩm trên không được các nhà Marxist công nhận. Họ cho đó chỉ là sự ngu dốt, vô tích sự, hoàn toàn biện hộ. Chịu công kích nhiều nhất là ý tưởng trọng tâm về sự ảnh hưởng của số dân và tốc độ tăng dân số lên phồn thịnh xã hội. Mặt dù T. Malthus chỉ đưa ra một dự đoán bi quan về số phận loài người và một đề xuất mang tính đạo đức, nhưng các nhà Marxist nhận thấy trong ý tưởng đó một nguyên cớ cho hành động của các thế lực phát xít.

Để bảo vệ cho lý thuyết của T. Malthus, các nhà nghiên cứu khác cho rằng ông đã nêu lên một vấn đề mang tính thời sự, và sử dụng lý thuyết này như một gợi ý cho việc tiến hành các chương trình cải cách xã hội. Chính ông cũng viết: “Bất kì bạn đọc nào cũng nên công nhận rằng, có thể có những sai lầm, nhưng mục đích thực tiễn mà tác giả của công trình này theo đuổi, là muốn cải thiện việc tham dự và tăng thêm hạnh phúc của các giai cấp xã hội thấp kém”.

Mặc dù ông không để ý tới sự điều chỉnh dân số qua việc sử dụng các dụng cụ tránh thai, nhưng gợi ý về một biện pháp như vậy là kết quả tự nhiên có được từ các ý tưởng của ông. Người đầu tiên tuyên truyền sử dụng rộng rãi các dụng cụ tránh thai để tránh sự bùng nổ dân số là Francis Place, khi đọc thuyết của Malthus, Place đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ và ông đã viết một quyển sách về các biện pháp tránh thai năm 1822.

Thuyết dân số của ông cũng có ảnh hưởng quan trọng vào các học thuyết kinh tế. Các nhà kinh tế bị ảnh hưởng bởi Malthus đã kết luận rằng, dưới những điều kiện bình thường, bùng nổ dân số làm giảm đáng kể mức lương tồn tại.

Quan điểm của Malthus còn ảnh hưởng tới những nghiên cứu về sinh học. Charles Darwin tuyên bố ông đã đọc Thuyết dân số và điều này mang đến cho ông một gạch nối quan trọng trong thuyết tiến hoá bằng chọn lọc tự nhiên.

Trong lĩnh vực kinh tế chính trị

Trong lĩnh vực kinh tế chính trị, ông viết một số quyển sách, quan trọng nhất là cuốn Những nguyên tắc của kinh tế chính trị (1820). Đây là quyển sách có ảnh hưởng lớn đến nhiều nhà kinh tế học sau này, đặc biệt là John Maynard Keynes một nhà kinh tế lỗi lạc của thế kỷ 20.

Về mặt phương pháp luận, tác phẩm này không có gì khác so với tác phẩm “Những nguyên lý của kinh tế chính trị” của D. Ricardo đã xuất bản trước đó ba năm.

Read More