Jean de La Fontaine – là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp

Jean de La Fontaine – là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp

Chân dung Jean de La Fontaine – là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp

Jean de La Fontaine (phiên âm Tiếng Việt: Giăng đờ La Phông-ten) (8 tháng 7 năm 1621 – 13 tháng 4 năm 1695) là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp, những bài thơ của ông được biết đến rất rộng rãi vào thế kỷ 17. Theo Gustave Flaubert, ông là nhà thơ Pháp duy nhất hiểu và làm chủ những kết cấu tinh vi trong của ngôn ngữ Pháp trước Victor Hugo. Một bộ phim nói về cuộc sống của ông đã được phát hành tại Pháp vào tháng 4 năm 2007 (Jean de La Fontaine - le défi).

Tiểu sử

La Fontaine sinh ra tại Château-Thierry trong một gia đình người quản lý rừng. Bố mất sớm, ông thừa hưởng sự giáo dục đầy tự do và sâu rộng của mẹ. Từ bé ông đã sống giữa chiến tranh, yêu cảnh rừng núi và thú rừng hoang dã. Học luật xong ở Paris, ông trở về quê hương nối nghiệp cha quản lý khu rừng địa ngục , sống với những người dân đen lao động nghèo khó.

Những năm tháng học tập (1641-1658)

Có rất ít thông tin về những năm tháng học tập của La Fontaine. Người ta chỉ biết rằng Ông ta đã học tại trường Cao đẳng ở Château-Thierry cho đến năm thứ ba, nơi mà ông ta đã học tiếng latin, nhưng không phải là Tiếng Hy Lạp. Vào năm 1641, Ông tham gia vào tu hội Oratoire, nhưng vào năm 1642 ông đã ra khỏi hội tôn giáo này.

Ông tiếp tục học chuyên về luật, và tham gia thường xuyên vào hội những nhà thơ trẻ: kỵ sĩ bàn tròn, nơi mà ông đã gặp Pellisson,François Charpentier, Tallemant des Réaux. Vào năm 1649 Ông đã lấy được bằng luật sư tại quốc hội Paris, trong khi đó vào năm 1647 Cha của ông, đã tổ chức cho ông lễ cưới với Marie Héricart, và năm 24 tuổi ông có một đứa con trai tên là Charles.

Các hoạt động văn học (1664-1679)

Năm 1664, Ông chuyển qua làm việc cho duchesse de Bouillon và duchesse d’Orléans, La Fontaine chia sẻ thời gian làm việc của mình giữ Paris và Château-Thierry, Đó là khi La Fontaine thực hiện những bước đầu tiên vào văn học bằng một câu chuyện hoang đường 'xử bắn l'Arioste', Joconde. Sự viết lại này đã tạo nên một cuộc tranh luận văn học, cuộc tranh luận về sự tự do có thể làm phát triển lối kể theo kiểu hoang đường, nơi mà bản viết nháp là cực kỳ chính xác.

Và hai bộ sưu tập về các câu chuyện tiếp theo sau đó, vào năm 1665 và năm 1666, La Fontaine lại tiếp tục dựa trên những kinh nghiệm có được, nhưng lần này dưới dạng truyện ngắn, đây cũng là thời gian của đạo đức truyền thống, và thể loại ngụ ngôn đã được chọn lựa và ra đời vào năm 1668 dành riêng cho Grand Dauphin.

Năm 1669, La Fontaine đã thêm một thể loại mới vào hoạt động của ông ta, bằng việc cho xuất bản cuốn tuyểu thuyết Tình yêu của Psyché và chàng trai trẻ: trộn lẫn văn xuôi và thơ, một câu chuyện huyền thoại.

Năm 1672 cái chết của công tước Orléans, và lúc ấy cũng là lúc La Fontaine gặp khó khăn về tài chính, và đã ở nhờ tại nhà của Marguerite de La Sablière trong năm 1673.

Vào năm 1674, La Fontaine đã bắt đầu với một thể loại mới đó là opera hợp tác với Jean-Baptiste Lully.

Các tác phẩm

Chính cuộc sống chan hòa với thiên nhiên, gần gũi với người dân thường đã khiến cho thơ văn của ông giàu tính dân gian, giàu chất thơ của cuộc sống và sự thực tinh tế, sinh động. Khi ông miêu tả thiên nhiên hay viết về các loài thú, loài cây, về con cáo, chùm nho, con cừu, cây bắp cải cũng như thể hiện lòng nhân ái bao la của ông đối với người nghèo. Ông có kiến thức uyên bác về cả thiên nhiên và xã hội, giao thiệp rộng rãi với giới tri thức tự do, sống phóng túng, không thích gần gũi cung đình như nhiều nhà văn Cổ điển khác. Có lẽ vì vậy ông không được vua Louis XIV của Pháp ưa thích.

La Fontaine sáng tác nhiều tác phẩm với những thể loại khác nhau: Truyện, thơ (1665), tiểu thuyết (Xise, 1664-1674), kịch, nhưng ông nổi tiếng thế giới với tập Ngụ ngôn (1666-1694) gồm 12 quyển. Ông bước vào Viện Hàn lâm Pháp năm 1683.

Văn phong của La Fontaine giàu chất thơ, dí dỏm và hàm súc đa nghĩa. Truyện của ông gồm trên 60 truyện in thành tập, nổi bật với tài kể chuyện. Thơ ngụ ngôn của nhà thơ tiêu biểu cho bút pháp nhẹ nhàng linh hoạt, uyên bác, hài hước, dí dỏm và cũng mơ mộng, phóng túng. Thơ của ông mang tính chất dân tộc sâu sắc, là biểu tượng của nền văn hóa Pháp.

La Fontaine có nhiều bài thơ nổi tiếng: Ve và Kiến, Quạ và cáo, Chó sói và cừu non, Thần chết và lão tiều phu, Con cáo và chùm nho, Gà trống và cáo, Ông già và các con, Gà mái đẻ trứng vàng, Chó thả mồi bắt bóng, Đám ma sư tử, Hội đồng chuột,... Chúng phản ánh chân thực những mặt trái và tình huống của xã hội thời bấy giờ.

Nhà thơ kế thừa truyền thống sáng tác của các nhà thơ ngụ ngôn trước ông như Edov[ai nói?] (Hy Lạp), Brabiux[ai nói?] (Syria), Phedro[ai nói?] (La Mã) và sáng tạo nhiều hình tượng mới có tính chất thời đại.

Xã hội loài vật trong ngụ ngôn tượng trưng cho xã hội Pháp thời đại La Fontaine sống, với các cung bậc, tầng lớp, những mâu thuẫn bộc lộ bản chất của xã hội đó: từ những người thấp cổ bé họng đến những vị quyền cao chức trọng.

La Fontaine trở thành nhà văn quen thuộc của mọi lứa tuổi, mọi thời đại, và ngày nay thơ ông vẫn giữ nguyên giá trị thời sự sâu sắc.

Vinh danh

Ngày 8 tháng 7 năm 2011, nhằm kỉ niệm 390 năm ngày sinh, ông được Google Doodle vinh danh vì những cống hiến to lớn của mình.

Thư viện

Pierre Clarac, La Fontaine, Bordas, 1949.

René Jasinski, La Fontaine và những tập ngụ ngôn đầu tiên, Nizet, 1966.

Jean-Pierre Collinet, Thé giới văn học của La Fontaine, báo universitaires de Grenoble, 1970.

Louis Marin, Câu truyện kể là một cái bẫy, Minuit, 1978.

tham khảo Le Fablier, từ năm 1989, annuelle.

Patrick Dandrey, Sự bịa đặt của những chuyện ngụ ngôn, Klincksieck, 1992.

Olivier Leplatre, Những khả năng và lời nói trong chuyện Ngụ Ngôn, PUL, 2000.

Jean-Charles Darmon, Triết lý trong ngụ ngôn. La Fontaine et la crise du Lyrisme, PUF, 2002.

Marc Escola, 6 cách sắp xếp bố cục của La Fontaine, Báo Đại học Vincennes, 2003.

Danh mục phim

2007: Jean de la Fontaine, Sự thách thức, Thực hiện bởi Daniel Vigne.

Câu nói nổi tiếng

" Làm việc ngăn nắp sẽ đem đến cho ta tính nhẫn nại và sự hài lòng”

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

Joseph Priestley - là một nhà triết học tự nhiên, nhà hóa học, nhà ngữ pháp, giáo viên đa ngành

Joseph Priestley - là một nhà triết học tự nhiên, nhà hóa học, nhà ngữ pháp, giáo viên đa ngành

 

Joseph Priestley - là một nhà triết học tự nhiên, nhà hóa học, nhà ngữ pháp, giáo viên đa ngành

Joseph Priestley (13 tháng 3 năm 1733 – 6 tháng 2 năm 1804) là một nhà triết học tự nhiên, nhà hóa học, nhà ngữ pháp, giáo viên đa ngành, nhà lý luận chính trị tự do, và đã xuất bản hơn 150 tác phẩm. Ông ghi tên mình trong lịch sử với việc đã tìm ra oxy, và cô lập nó ở trạng thái khí, mặc dù Carl Wilhelm Scheele và Antoine Lavoisier cũng tuyên bố mạnh mẽ là đã tìm ra chất này trước tiên.

Trong suốt cuộc đời của ông, danh tiếng khoa học đáng nể của Priestley có được nhờ phát minh ra nước có ga (sôđa), các bài viết về điện, và phát hiện ra một vài các "khí", nổi tiếng nhất là cái Priestley gọi là "khí cho hít thở" (oxy). Tuy nhiên, Priestley lại kiên quyết bảo vệ thuyết phlogiston lỗi thời và từ chối cuộc cách mạng hóa học đầu tiên, điều này rốt cục khiến ông bị cô lập trong cộng đồng khoa học.

Khoa học của Priestley là một phần không thể tách rời với thần học của ông, và ông luôn cố gắng hợp nhất chủ nghĩa duy lý Khai sáng với chủ nghĩa hữu thần Kitô giáo. Trong các văn bản viết về siêu hình của mình, Priestley đã cố gắng kết hợp cả chủ nghĩa hữu thần, chủ nghĩa duy vật và quyết định luận, có người đã gọi công trình này là "táo bạo và nguyên thủy". Ông tin rằng sự hiểu biết đúng đắn về thế giới tự nhiên sẽ thúc đẩy tiến bộ của con người và cuối cùng mang lại Thiên niên kỷ Kitô giáo.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

Joseph von Fraunhofer – Nhà vật lý quang học người Đức

Joseph von Fraunhofer – Nhà vật lý quang học người Đức

Joseph von Fraunhofer – Nhà vật lý quang học người Đức

Joseph von Fraunhofer (6 tháng 3 năm 1787 - 7 tháng 6 nam 1826) là một nhà vật lý quang học người Đức. Ông được biết đến nhờ công lao khám phá ra phổ hấp thụ của ánh sáng Mặt Trời. Phổ hấp thụ này có các vạch hấp thụ quang phổ (với đặc trưng tối); tập hợp của các vạch hấp thụ này hiện nay gọi là các vạch Fraunhofer. Khám phá này đã tạo nền tảng cho việc chế tạo ra kính quang phổ và các kính viễn vọng tiêu sắc.

Tiểu sử

Fraunhofer sinh tại Straubing. Ông trở thành trẻ mồ côi khi mới 11 tuổi và trở thành người học việc cho một thợ làm kính khó tính tên là Philipp Anton Weichelsberger. Năm 1801, cửa hàng kính ông làm bị sụp và Fraunhofer bị lấp trong đống vụn. Fraunhofer sau đó được Maximilian IV Joseph, một hoàng thân vùng Bavaria, thực hiện ca phẫu thuật cứu sống. Sau đó vị hoàng thân này cung cấp cho Fraunhofer sách và bắt người làm thuê của ông ta để Fraunhofer thời gian học hành.

Sau tám tháng học, Fraunhofer tới làm tại viện quang phổ ở Benediktbeuern, một thầy tu dòng Benedic đã truyền dạy cách làm kính cho ông, sau đó Fraunhofer khám phá ra cách chế tác ra các loại kính quang phổ tốt nhất thế giới, ông đã lập ra các phương thức để đo độ tán sắc. Năm 1818, Fraunhofer trở thành giám đốc viện quang phổ. Nhờ các dụng cụ quang phổ tốt mà ông đã phát triển, Bavaria đã vượt qua nước Anh để trở thành trung tâm của ngành công nghiệp quang học. Thậm chí những người như Michael Faraday cũng không thể sản xuất được loại kính có thể cạnh tranh với kính của Fraunhofer.

Sự nghiệp lừng lẫy của Fraunhofer đã giúp ông giành được học vị tiến sĩ tại Đại học Erlangen năm 1822. Năm 1824, ông được trao huân chương danh dự, trở thành một quý tộc và một công dân danh dự của München. Tuy nhiên, cũng giống nhiều nhà chế tác kính cùng thời, Fraunhofer cũng bị nhiễm độc hơi hoá học từ kim loại nặng trong quá trình làm kính. Ông qua đời năm 1826 ở tuổi 39. Các công thức làm kính đáng giá nhất của Fraunhofer được cho rằng cũng ra đi cùng cái chết của ông.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

Steve Jobs – Doanh nhân – Nhà sáng chế Người Mỹ

Steve Jobs – Doanh nhân – Nhà sáng chế Người Mỹ

Steve Jobs giới thiệu chiếc điện thoại iPhone 4 năm 2010

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Sinh	Steven Paul Jobs 24 tháng 2, 1955 San Francisco, California, Hoa Kỳ
Mất	5 tháng 10, 2011 (56 tuổi) Palo Alto, California, Hoa Kỳ
Quốc tịch	Hoa Kỳ
Trường lớp	Reed College (bỏ học năm 1972)
Nghề nghiệp	Chủ tịch và CEO, Apple Inc.
Tiền lương	1 $
Tài sản	8,3 tỷ $ (2011)
Tôn giáo	Vô thần (trước đó Lutheran)
Phối ngẫu	Laurene Powell (1991–2011)
Con cái	4

 

Steve Paul Jobs (/ˈdʒɒbz/; 24 tháng 2 năm 1955 – 5 tháng 10 năm 2011) là doanh nhân và nhà sáng chế người Mỹ. Ông là đồng sáng lập viên, chủ tịch, và cựu tổng giám đốc điều hành của hãng Apple, là một trong những người có ảnh hưởng lớn nhất ở ngành công nghiệp vi tính. Trước đây ông từng là tổng giám đốc điều hành của xưởng phim hoạt hình Pixar; sau đó trở thành thành viên trong ban giám đốc của công ty Walt Disney năm 2006, sau khi Disney mua lại Pixar. Ông cũng là người điều hành sản xuất của bộ phim Toy Story (1995).

Cuối những năm 1970, Steve Jobs cùng nhà đồng sáng lập Apple với Steve Wozniak, Mike Markkula, và một số người khác cùng nhau thiết kế, phát triển và đưa ra thị trường một trong những dòng máy tính cá nhân thành công thương mại đầu tiên, dòng Apple II. Đầu những năm 1980, Jobs là một trong những người đầu tiên nhìn thấy tiềm năng thương mại của giao diện người dùng điều khiển đồ họa bằng cách sử dụng chuột dẫn đến việc ra đời Macintosh. Sau khi thất bại trong một cuộc đấu tranh quyền lực với ban giám đốc vào năm 1984, Jobs rút khỏi Apple và sáng lập NeXT, một công ty phát triển nền tảng máy tính chuyên về giáo dục và kinh doanh cao hơn. Việc Apple mua lại NeXT vào năm 1996 đã đưa Steve Jobs trở lại công ty mà ông là đồng sáng lập, sau đó làm việc ở đó trong vai trò tổng giám đốc điều hành từ năm 1997 cho đến năm 2011. Năm 1986, ông mua lại bộ phận đồ họa vi tính của công ty Lucasfilm, sau đó tách ra thành hãng phim hoạt hình Pixar. Ông vẫn là tổng giám đốc điều hành và cổ đông lớn với 50,1% cổ phần của Pixar cho đến khi được hãng Walt Disney mua lại vào năm 2006. Do đó Jobs trở thành cổ đông cá nhân lớn nhất nắm 7% cổ phần và là thành viên của Hội đồng quản trị của Disney.

Quá trình hoạt động kinh doanh của Steve Jobs đã đóng góp nhiều cho các hình ảnh biểu tượng mang phong cách riêng, nhà doanh nghiệp tiêu biểu của Thung lũng Silicon, nhấn mạnh tầm quan trọng của thiết kế và hiểu biết vai trò thiết yếu của tính thẩm mỹ trong việc thu hút công chúng. Công việc của ông thúc đẩy sự phát triển của các sản phẩm mà chức năng và tính thanh lịch của chúng đã thu hút những người ủng hộ hết mình. Năm 2005, Steve Jobs tiết lộ rằng mình bị ung thư tuyến tụy. Ngày 24 tháng 8 năm 2011, Steve Jobs tuyên bố từ chức tổng giám đốc điều hành của Apple. Trong thư từ chức, Jobs mạnh mẽ gửi gắm rằng Tim Cook là người kế nhiệm ông. Do yêu cầu này, Tim Cook được bổ nhiệm làm chủ tịch hội đồng quản trị của Apple. Ngày 5 tháng 10 năm 2011, Apple loan tin Steve Jobs đã qua đời ở tuổi 56.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

John Theophilus Desaguliers - là triết gia tự nhiên, giáo sĩ, kĩ sư người Anh gốc Pháp

 John Theophilus Desaguliers - là triết gia tự nhiên, giáo sĩ, kĩ sư người Anh gốc Pháp

 

John Theophilus Desaguliers - là triết gia tự nhiên, giáo sĩ, kĩ sư người Anh gốc Pháp

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Sinh	Jean Théophile Desaguliers 12 tháng 3 năm 1683 La Rochelle, Nouvelle-Aquitaine, Pháp
Mất	29 tháng 2 năm 1744 Covent Garden, Westminster, Luân Đôn, Vương quốc Anh
Tư cách công dân	Pháp

 

John Theophilus Desaguliers (12 tháng 3 năm 1683 - 29 tháng 2 năm 1744) là triết gia tự nhiên, giáo sĩ, kĩ sư, thành viên Hội Tam Điểm người Anh gốc Pháp, được bầu vào Hội Hoàng gia năm 1714 với tư cách trợ lí thử nghiệm cho Isaac Newton. Ông đã nghiên cứu tại Oxford và sau đó phổ biến các lí thuyết của Newton và các ứng dụng thực tế của chúng trong các bài giảng. Là thành viên Hội Tam Điểm, ông đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Đại Hội quán (Grand Lodge) của Hội Tam Điểm đầu tiên ở Luân Đôn và từng là Grand Master thứ ba của tổ chức này. John Theophilus Desaliers còn nổi tiếng là người duy nhất ba lần được trao Huy chương Copley.

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net

Read More

JAMES JOYCE - Nhà thơ, nhà văn ảnh hưởng nhất thế kỷ 20

James Augustine Aloysius Joyce (tiếng Ireland: Seamus Seoighe; 2 tháng 2 năm 1882 –13 tháng 1 năm 1941) là một nhà văn và nhà thơ biệt xứ Ireland, được đánh giá là một trong những nhà văn ảnh hưởng nhất thế kỷ 20. Ông nổi tiếng nhất với tiểu thuyết bước ngoặt Ulyxơ (1922). Các tác phẩm chính khác của ông là tập truyện ngắn người Dublin (1914), các tiểu thuyết Bức họa người nghệ sĩ là thanh niên (1916) và Finnegans Wake (1939). J. Joyce còn là tác giả của các tập thơ Nhạc thính phòng (Chamber Music, 1907),Thơ một xu một bài (Poems Pennyeach, 1927), Colleted Poems, 1936. Dù số lượng không nhiều nhưng thơ của James Joyce có sự ảnh hưởng rất lớn đến các nhà thơ Anh phái Hình tượng.

Mặc dù phần lớn quãng đời trưởng thành của ông là ở nước ngoài, kinh nghiệm Ailen của Joyce vẫn rất tinh tế trong các bài viết của ông và nó cung cấp tất cả nền tảng cho tưởng tượng của ông và các vấn đề chủ thể nó. Không gian tưởng tượng trước tiên khởi điểm tại Dublin và phản ánh cuộc sống gia đình của ông và các sự kiện và bạn bè (và kẻ thù) từ những ngày ở trường phổ thông và trường đại học. Dù vậy, ông trở thành người chủ nghĩa toàn cầu nhất và là một trong số những người địa phương nhất của tất cả phạm vi tiếng Anh hiện đại.

Cuộc đời và tác phẩm

Các tác phẩm chính

Dubliners - Người Dublin

Kinh nghiệm Ailen của Joyce tạo thành một phần tử tinh tế trong các tác phẩm của ông và cung cấp nền tảng cho trí tượng tượng của ông và rất nhiều các vấn đề chủ thể. Tập truyện ngắn trong ấn bản đầu tay Người Dublin đã tập trung phân tích sự đình trệ và sự tê liệt của xã hội Dublin. Các câu truyện kết hợp chặt chẽ The stories incorporate sự hiện thân, một từ được sử dụng riêng bởi Joyce, với ý nghĩa là ý thức bất chợt của "tâm hồn" một thứ gì đó. Câu truyện cuối cùng và nổi tiếng nhất trong tập truyện, "Cái chết", được John Huston đạo diễn như là phim đặc trưng cuối cùng của ông vào năm1987.

Read More

JOHN STUART MILL - Nhà triết học và kinh tế chính trị người Anh

John Stuart Mill (20 tháng 5, 1806 – 8 tháng 5, 1873) là một nhà triết học và nhà kinh tế chính trị học người Anh. Ông là một triết gia theo đường lối tự do có ảnh hưởng lớn của thế kỉ 19. Ông là người tán thành chủ nghĩa công lợi, học thuyết đạo đức do Jeremy Bentham đưa ra lần đầu tiên.

Ông là một nhân vật mẫu mực cho những người tự do và dân chủ xã hội ở Anh quốc trong hơn 150 năm. Trong cuốn tiểu sử mới của Mill, Richard Reeves cho rằng ảnh hưởng của ông đến hệ tư tưởng thế kỷ XXI thậm chí sẽ còn nhiều hơn những tác động về mặt tư tưởng của ông trong cuộc tranh đấu vô cùng cam go chi phối toàn bộ đời sống thế giới nửa cuối thế kỷ XX giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội. Dự báo này có cơ sở của nó. Mill là một trong những bậc thầy vĩ đại được Thủ tướng Anh Gordon Brown tôn vinh trong diễn văn của ông về sự tự do ở Anh quốc vài tuần trước đây và các nghiên cứu về Mill vẫn tiếp tục được mở rộng.

Giải thích cho việc Mill luôn được quan tâm trên cả phương diện cá nhân lẫn xã hội đó là về mặt nhân cách cá nhân, ông là một người vô cùng nhã nhặn, có trái tim nhân ái, một quý ông trí thức, một người tài ba. Ai có thể nào không quý mến con người này. Cuộc đời mẫu mực của ông - một hình mẫu cao nhất cho tính nghiêm chỉnh thời nữ hoàng Victoria - vẫn còn được yêu thích và ngưỡng mộ. Nền giáo dục khủng khiếp mà ông tiếp thu, dưới sự chỉ dẫn của người cha khắt khe và giáo điều - một con người dường như không hề có khiếu hài hước và không từng cảm thông với người khác, là một huyền thoại. Ba tuổi ông học bảng chữ cái Hy Lạp, bảy tuổi đọc Plato (bằng tiếng Hy Lạp), học tiếng Latin năm tám tuổi và đọc logic của Aristotle năm mười một tuổi. Sự suy sụp vào năm 20 tuổi của ông cũng là một huyền thoại. Thời gian đó ông tự hỏi mình liệu ông có hạnh phúc hơn nếu mọi cải cách mà ông và cha tin tưởng thành hiện thực và ông kinh hoàng nhận ra rằng câu trả lời là “không”.

Tầm trí tuệ của Mill cũng làm người ta kinh ngạc như nền giáo dục mà ông thụ hưởng. Tác phẩm Các hệ thống logic (1843) và Những nguyên lý của kinh tế chính trị (1848) là những cuốn sách bán chạy nhất thời đó, mỗi cuốn được tái bản bảy lần. Tiểu luận “Bàn về Tự do” (1859) chắc chắn là tác phẩm chính trị nổi tiếng nhất ở Anh quốc. Nhưng Mill không phải một nhà lý luận tháp ngà. Ông là thành viên Quốc hội trong ba năm và là một thành viên đặc biệt nhất (cuốn hút nhất) của Hạ Nghị viện.

Ông không bỏ tiền vào cuộc vận động tranh cử cho mình, và khi bị chất vấn tại một hội nghị với phần đông là giai cấp lao động, ông đã từ chối rút lại lời chỉ trích rằng những giai cấp lao động là “những kẻ quen thói dối trá”. Mặc dù vậy, những thành công của ông với cương vị một thành viên quốc hội là đáng kể. Sửa đổi nổi tiếng của ông vào Dự luật Cải cách 1867 – thay từ “người - person” cho từ “người (đàn ông) - man” – đã cho phụ nữ quyền bầu cử 50 năm trước khi họ thực sự giành được quyền này, lần đầu tiên đem sự nghiệp quyền bầu cử của nữ giới lên chương trình nghị sự của chính giới... Ông là người trọn đời đấu tranh cho nữ quyền, vào tù vì ủng hộ cho việc kiểm soát sinh đẻ (chỉ trong hai ngày), đấu tranh cho cải cách ở vùng đất của người Ireland và cổ vũ cho một hình thức chủ nghĩa xã hội thị trường, dựa trên hợp tác xã của những người lao động.

Mối tình bền lâu của ông cùng Harriet Taylor - vợ của một dược sĩ thành đạt có khuynh hướng chính trị cực đoan - tạo ra những câu chuyện trong văn học Anh.

Không có gì phải nghi ngờ rằng Mill đã đứng bên phía chính nghĩa trong những cuộc tranh đấu chính trị lớn nhất thời đại ông. Ông đã đấu tranh cho phụ nữ, cho người Ireland, cho Đạo luật Cải cách 1832 và 1867, cho cách mạng 1848, ủng hộ những người miền Bắc trong cuộc nội chiến ở Mỹ, cho cuộc vận động thành lập hợp tác xã. Ông chống lại chế độ quý tộc, phản đối những thu nhập không làm mà có, chống lại Napoleon III, chống lại sự buôn bán, khai thác, tàn nhẫn, bất công ở bất cứ đâu... Mill không chỉ là một nhà tư tưởng mà còn là một con người hành động.

Cuộc đời

John Stuart Mill sinh ngày 20 tháng 5, 1806 là con cả của gia đình ông James Mill và bà Harriet Murrow với 9 người con. Sự phát triển cá nhân của ông chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi cha ông, một người tiêu biểu cho trường phái Công lợi quá khích và xem việc dạy dỗ của John Stuart, một người rất thông minh, như là một "cuộc thi đua để tạo nên một nhân tài".

Từ lúc 3 tuổi John Stuart đã được dạy những bài học đầu tiên bằng tiếng Cổ Hy lạp, lúc 10 tuổi ông đã giỏi về tiếng La tin ngang hàng với trình độ đại học, sau này ông còn học thêm tiếng Pháp và tiếng Đức.

Từ hồi nhỏ ông đã đọc những chuyện ngụ ngôn của Äsop từ bản chính, sau đó Anabasis của Xenophon, Herodot, Diogenes, Lukian và Isokrates, lúc 7 tuổi đã đọc những cuộc đối thoại đầu tiên của Platon. Dưới sự giám sát nghiêm khắc của cha, ông bắt đầu học số học.

Trong giờ giải lao ông đọc Plutarch và Humes“Lịch sử Vương quốc Anh”. Lúc 8 tuổi ông đã bắt đầu dạy cho các em mình tiếng La tin. Hồi 13 tuổi ông đã tìm hiểu kinh tế chính trị, đặt biệt là những lý thuyết của Adam Smith và David Ricardo. Khi được 14 tuổi ông đi học ở Montpellier về các bộ môn Hóa học, Động vật học, Toán, Luận lý học và Siêu hình học.

Sau 14 năm lớn lên được dạy dỗ không có tiếp xúc với những người đồng lứa tuổi, ông có cơ hội để làm bạn với em trai ông Bentham (Sir Samuel Bentham) tại Pháp gần thành phố Toulouse, cũng như có điều kiện để tham dự những hoạt động thể thao như cỡi ngựa, bơi lội, đánh kiếm và nhảy đầm. Cùng thời đó ông khám phá tại vùng Pyrenäen cái thói đâm mê của mình cho Thực vật, cái mà ông đã lấy làm thú tiêu khiển cho mình đến suốt cuộc đời.

Tác Phẩm

·                    Hệ thống logic (A system of logic, 1843)

·                    Các nguyên lý của kinh tế chính trị học (Principles of political economy, 1848)

·                    Bàn về tự do (On liberty, 1859)

·                    Chính thể đại diện (Considerations on representative government, 1861)

·                    Chủ nghĩa công lợi (Utilitarianism, 1863)

·                    Khảo cứu triết học của ngài William Hamilton (An examination of sir William Hamilton's Philosophy, 1865)

Read More