Lý Nhân Tông – Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam – Hoàng đế thứ tư của Nhà Lý trong Lịch sử Việt Nam

Lý Nhân Tông – Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam – Hoàng đế thứ tư của Nhà Lý trong Lịch sử Việt Nam

Tượng Lý Nhân Tông tại Văn Miếu Quốc Tử Giám

MỤC LỤC	THÔNG TIN
Hoàng đế Đại Việt	Nhân vật Hoàng Gia Việt Nam
Trị vì	1 tháng 2 năm 1072 – 15 tháng 1 năm 1128 55 năm, 348 ngày
Nhiếp chính	Thái hậu Linh Nhân Lý Đạo Thành Lý Thường Kiệt
Tiền nhiệm	Lý Thánh Tông
Kế nhiệm	Lý Thần Tông
Sinh	22 tháng 2, 1066 Cung Động Tiên, Thăng Long
Mất	15 tháng 1, 1128 (61 tuổi) Điện Vĩnh Quang, Thăng Long
An táng	Lăng Thiên Đức
Tên húy	Lý Càn Đức (李乾德)
Niên hiệu	Thái Ninh (1072-1076) Anh Vũ Chiêu Thắng (1076-1084) Quảng Hựu (1085-1092) Hội Phong (1092-1100) Long Phù (1101-1109) Hội Tường Đại Khánh (1110-1119) Thiên Phù Duệ Vũ (1120-1126) Thiên Phù Khánh Thọ (1127-1127)
Tôn hiệu	Hiếu Thiên Thể Đạo Thánh Văn Thần Vũ Sùng Nhân Ý Nghĩa Hiếu Từ Thuần Thành Minh Hiếu Hoàng Đế (憲天體道聖文神武崇仁懿義純誠明孝皇帝)
Thụy hiệu	Hiếu Từ Thánh Thần Văn Vũ Hoàng Đế (孝慈聖神文武皇帝)
Miếu hiệu	Nhân Tông (仁宗)
Triều đại	Nhà Lý
Thân phụ	Lý Thánh Tông
Thân mẫu	Linh Nhân Hoàng thái hậu
Tôn giáo	Phật giáo

 

Lý Nhân Tông (chữ Hán: 李仁宗 22 tháng 2 năm 1066 – 15 tháng 1 năm 1128) là vị hoàng đế thứ tư của nhà Lý trong lịch sử Việt Nam. Ông trị vì Đại Việt từ năm 1072 đến năm 1128, tổng cộng gần 56 năm, cũng là vị vua có thời gian trị vì lâu nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam.

Ông tên thật là Càn Đức, là con trai đầu lòng của Lý Thánh Tông. Năm 1072, Thánh Tông qua đời, Thái tử Càn Đức mới 6 tuổi lên ngôi tức vua Nhân Tông. Mẹ đích của Nhân Tông là Thượng Dương Thái hậu cùng Thái sư Lý Đạo Thành phụ chính. Sau này, Nhân Tông nghe lời mẹ ruột là Thái phi Linh Nhân, bắt Thái hậu Thượng Dương chôn theo vua Thánh Tông. Từ đây, Linh Nhân Thái hậu và Thái úy Lý Thường Kiệt nắm việc triều chính; hai người này biếm Lý Đạo Thành vào miền Nam một thời gian rồi phục chức. Thái hậu Linh Nhân cùng các tể thần Lý Thường Kiệt, Lý Đạo Thành có ảnh hưởng lớn tới việc nước ngay cả khi Nhân Tông trưởng thành.

Dưới thời trị vì của Nhân Tông, nước Việt phồn vinh, "dân được giàu đông".[1] Ông rất quan tâm đến nông nghiệp – thủy lợi, đã cho đắp đê ở nhiều nơi và mở rộng luật cấm giết trâu. Thời Nhân Tông còn nổi bật với việc tổ chức khoa thi Nho học đầu tiên của Đại Việt (1075) và xây dựng Văn Miếu – Quốc Tử Giám (1076). Phật giáo cũng phát triển; nhà vua và mẹ là Linh Nhân đều là những Phật tử mộ đạo, đã cho xây nhiều chùa tháp và khuyến khích việc hành đạo của các thiền sư. Về đối ngoại, năm 1075, đế quốc Tống dòm ngó Đại Việt, Nhân Tông sai Lý Thường Kiệt đi đánh, liên tiếp phá tan quân Tống ở 3 châu Ung, Khâm, Liêm (đất Tống) và sông Như Nguyệt (đất Việt). Sau năm 1077, giữa Việt và Tống không còn cuộc chiến lớn nào. Trong khi đó các nước Chiêm Thành, Chân Lạp thần phục Đại Việt, thường gửi sứ sang cống.

Tuy ở ngôi lâu năm, Lý Nhân Tông không có con trai để nối dõi. Ông nhận nuôi một người cháu là Lý Dương Hoán rồi lập làm thái tử. Đó là Lý Thần Tông, làm vua trong vòng 11 năm sau khi Nhân Tông mất.

Thời đại của Lý Nhân Tông cùng với ông nội là Lý Thái Tông và cha là Lý Thánh Tông được xem là thời thịnh vượng của Nhà Lý với tên gọi là Bách niên Thịnh thế (百年盛世).

///---

THẾ GIỚI DANH NHÂN ghi nhận – www.danhnhan.net